۷ / ۷
سنّت در خاكسپارى
۱۱۲۹. امام على عليهالسلام: پيامبر خدا صلىاللهعليهوآله در [تشييع] جنازهاى حاضر بود. به آنها فرمان داد تا مرده را بر لبه قبر و رو به قبله بنهند و به آنها فرمان داد كه به درون قبر بروند و فرمود: «او را رو به قبله كنيد و در قبرش بنهيد» و به ايشان گفت: «و بگوييد: "بر دين خدا و دين پيامبر خدا"».۱
۱۱۳۰. مسند ابن حنبل ـ به نقل از ابو اُمامه ـ: هنگامى كه اُمّ كلثوم، دختر پيامبر خدا صلىاللهعليهوآله، در قبر نهاده شد، پيامبر خدا صلىاللهعليهوآله فرمود«: «از آن، شما را آفريديم و شما را به آن باز مىگردانيم و يك بار ديگر، شما را از آن بيرون مىآوريم»۲... به نام خدا، و در راه خدا، و بر دين پيامبر خدا».۳
۱۱۳۱. امام باقر عليهالسلام: آب پاشيدن به قبرها در روزگار پيامبر صلىاللهعليهوآله بود و هنگامى كه انسان را به خاك مىسپردند، در اوّلين زمان، شاخه نخل بىبرگ تازه را بر سر قبرش قرار مىدادند، و اين براى مرده مستحب است.۴
۱۱۳۲. الكافى ـ به نقل از عمر بن اُذَينه ـ: امام صادق عليهالسلام را ديدم كه بر قبر مرده خاك مىريخت، و مدّتى خاك را در دست خود نگه مىداشت و سپس مىريخت و بيش از سه مشت نريخت. عمر گفت: از ايشان در باره [چرايى] آن پرسيدم. فرمود: «اى عمر ! داشتم مىگفتم: "به تو ايمان داريم و دوباره زنده كردنت را تصديق مىكنيم. اين، آن چيزى است كه خداوند و
1.. شَهِدَ رَسولُ اللّهِ صلىاللهعليهوآله جَنازَةً ، فَأَمَرَهُم فَوَضَعُوا المَيِّتَ عَلى شَفيرِ القَبرِ مِمّا يَلِي القِبلَةَ ، وأَمَرَهُم فَنَزَلوا ، وقالَ :اِستَقبِلوهُ استِقبالاً وأَنزِلوهُ في لَحدِهِ . وقالَ لَهُم : وقولوا : عَلى مِلَّةِ اللّهِ ومِلَّةِ رَسولِ اللّهِ صلىاللهعليهوآله دعائم الإسلام : ج ۱ ص ۲۳۷ ، بحار الأنوار : ج ۸۲ ص ۲۱ ح ۵ .
2.. طه : آيه ۵۵ .
3.. لَمّا وُضِعَت اُمُّ كُلثومٍ ابنَةُ رَسولِ اللّهِ صلىاللهعليهوآله فِي القَبرِ ، قالَ رَسولُ اللّهِ صلىاللهعليهوآله : « مِنْهَا خَلَقْنَـكُمْ وَ فِيهَا نُعِيدُكُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُكُمْتَارَةً أُخْرَى » . . . بِسمِ اللّهِ ، وفي سَبيلِ اللّهِ ، وعَلى مِلَّةِ رَسولِ اللّهِ مسند ابن حنبل : ج ۸ ص ۲۷۹ ح ۲۲۲۴۹ ، المستدرك على الصحيحين : ج ۲ ص ۴۱۱ ح ۳۴۳۳ .
4.. إنَّ الرَّشَّ عَلَى القُبورِ كانَ عَلى عَهدِ النَّبِيِّ صلىاللهعليهوآله ، وكانَ يُجعَلُ الجَريدُ الرَّطبُ عَلَى القَبرِ حينَ يُدفَنُ الإِنسانُ في أوَّلِالزَّمانِ ، ويُستَحَبُّ ذلِكَ لِلمَيِّتِ قرب الإسناد : ص ۱۴۸ ح ۵۳۴ ، بحار الأنوار : ج ۸۱ ص ۳۱۱ ح ۳ .