۵ / ۳
احترام به تازه‌وارد
قرآن
«اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد ! هنگامى كه به شما گفته مى‌شود: «در مجلس، جا باز كنيد». جا باز كنيد تا خدا هم به شما گشايش دهد».۱
حديث
۱۰۸۲. امام صادق عليه‌السلام: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله روزى از يكى از اتاق‌هاى همسرانش بيرون آمد. چند تن از يارانش گرد هم آمده بودند و هنگامى كه پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله را ديدند، برخاستند. پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله به آنها فرمود: «بنشينيد و كارى را كه عجم‌ها مى‌كنند، نكنيد ؛ بلكه بنشينيد و در مجلستان جا باز كنيد و سنگين باشيد. من هم نزد شما مى‌نشينم، إن شاء اللّه».۲
۱۰۸۳. مكارم الأخلاق: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله در مسجد، تنها نشسته بود. مردى وارد شد. پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله به خاطر او خود را كنار كشيد. آن مرد گفت: اى پيامبر خدا ! جا كه هست. پيامبر فرمود: «حقّ مسلمان بر مسلمان است كه چون ديد او مى‌خواهد كنارش بنشيند، به خاطر او خود را كنار بكشد».۳
۱۰۸۴. المستدرك على الصحيحين ـ به نقل از سلمان ـ: بر پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله وارد شدم، در حالى كه به متكايى تكيه داده بود. آن متكا را به من داد و سپس فرمود: «اى سلمان ! هيچ مسلمانى نيست كه بر برادر مسلمانش وارد شود و او به احترام وى، متكايى به وى بدهد، مگر
1.. مجادله : آيه ۱۱ : « يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ إِذَا قِيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُواْ فِى الْمَجَــلِسِ فَافْسَحُواْ يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ» .
2.. إنَّ رَسولَ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله خَرَجَ ذاتَ يَومٍ مِن بَعضِ حُجُراتِهِ ، إذا قَومٌ مِن أصحابِهِ مُجتَمِعونَ ، فَلَمّا بَصُروا بِرَسولِ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آلهقاموا ، قالَ لَهُم رَسولُ اللّه‌ِ : اُقعُدوا ولا تَفعَلوا كَما يَفعَلُ الأَعاجِمُ تَعظيما ، ولكِنِ اجلِسوا وتَفَسَّحوا في مَجلِسِكُم وتَوَقَّروا ، أجلِسُ إلَيكُم إن شاءَ اللّه‌ُ الاُصول الستّة عشر «كتاب زيد الزرّاد» : ص ۱۳۰ ح ۲۱ ، مستدرك الوسائل : ج ۹ ص ۶۵ ح ۱۰۲۱۶ .
3.. دَخَلَ عَلَيهِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله رَجُلٌ المَسجِدَ وهُوَ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله جالِسٌ وَحدَهُ ، فَتَزَحزَحَ صلى‌الله‌عليه‌و‌آلهلَهُ ، فَقالَ الرَّجُلُ : فِي المَكانِ سَعَةٌ يا رَسولَاللّه‌ِ ! فَقالَ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله : إنَّ حَقَّ المُسلِمِ عَلَى المُسلِمِ إذا رَآهُ يُريدُ الجُلوسَ إلَيهِ أن يَتَزَحزَحَ لَهُ مكارم الأخلاق : ج ۱ص ۶۵ ح ۶۹ ، بحار الأنوار : ج ۱۶ ص ۲۴۰ ح ۳۵ .
