۷ / ۵
دورى از خشونت
۹۵۸. تنبيه الخواطر ـ به نقل از عايشه ـ: پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله هرگز غلام و غيرِ او را نزد، مگر در راه خدا، و هرگز براى خود انتقام نگرفت، مگر زمانى كه پاى اجراى حدّى از حدود الهى در ميان بود.۱
۹۵۹. صحيح مسلم ـ به نقل از ابو سعيد انصارى ـ: من يكى از غلامانم را مى‌زدم كه از پشت سرم، صدايى شنيدم كه [مى‌گفت]: «اى ابو مسعود! بدان كه خداوند بر تو تواناتر از تو بر اوست». بر گشتم و پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله را ديدم. گفتم: اى پيامبر خدا ! او به خاطر خدا آزاد است. پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله فرمود: «بدان كه اگر چنين نكرده بودى، آتش [دوزخ] تو را مى‌سوزاند» يا «به تو مى‌رسيد».۲
۷ / ۶
دورى از دشنام و ترش‌رويى
۹۶۰. المعجم الأوسط ـ به نقل از اَنَس ـ: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله به مدينه آمد و من آن روز، پسرى هشت ساله بودم. مادرم مرا نزد او برد و گفت: اى پيامبر خدا ! [همه] مردان و زنان انصار، بجز من، پيشكش‌هايى برايت آوردند ؛ ولى من چيزى براى پيشكش آوردن نيافتم، جز اين پسركم را. او را از من قبول كن كه تا هر گاه بخواهى، خدمتت را بكند. و من ده سال به پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله خدمت كردم ؛ امّا يك ضربه هم به من نزد و مرا دشنام نداد و به من روى ترش ننمود.۳
1.. ما ضَرَبَ النَّبِيُّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله مَملوكا قَطُّ ولا غَيرَهُ إلاّ في سَبيلِ اللّه‌ِ ، ولاَ انتَصَرَ قَطُّ لِنَفسِهِ إلاّ أن يُقيمَ حَدّا مِن حُدودِ اللّه‌ِ(تنبيه الخواطر : ج ۲ ص ۲۶) .
2.. كُنتُ أضرِبُ غُلاما لي ، فَسَمِعتُ مِن خَلفي صَوتا : اِعلَم أبا مَسعودٍ ، لَلّهُ أقدَرُ عَلَيكَ مِنكَ عَلَيهِ . فَالتَفَتُّ فَإِذا هُوَرَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ، فَقُلتُ : يا رَسولَ اللّه‌ِ ، هُوَ حُرٌّ لِوَجهِ اللّه‌ِ .
فَقالَ : أما لَو لَم تَفعَل لَلَفَحَتكَ النّارُ ـ أو لَمَسَّتكَ النّارُ ـ صحيح مسلم : ج ۳ ص ۱۲۸۱ ح ۳۵ ، سنن أبي داود : ج ۴ ص ۳۴۰ ح ۵۱۵۹ .
3.. قَدِمَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله المَدينَةَ وأَنا يَومَئِذٍ ابنُ ثَمانِ سِنينَ ، فَذَهَبَت بي اُمّي إلَيهِ فَقالَت : يا رَسولَ اللّه‌ِ ، إنَّ رِجالَالأَنصارِ ونِساءَهُم قَد أتحَفوكَ ، غَيري ، وإنّي لَم أجِد ما اُتِحفُكَ بِهِ إلاّ بُنَيَّ هذا ، فَاقبَلهُ مِنّي يَخدِمكَ ما بَدا لَكَ .
قالَ : فَخَدَمتُ رَسولَ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله عَشرَ سِنينَ ، فَلَم يَضرِبني ضَربَةً ، ولَم يَسُبَّني ، ولَم يَعبَس في وَجهي المعجم الأوسط : ج ۶ ص ۱۲۳ ح ۵۹۹۱ ، تهذيب الكمال : ج ۳ ص ۳۶۴ الرقم ۵۶۸ .
