خاص شكل گرفته است ـ نمىتوان در شرايط متفاوت با آن، كارآمد شمرد. از اين رو لازم است ضمن زدودن ويژگىهاى محيطى تأثيرگذار در رفتار، به اصول حاكم بر رفتار پيامبر صلىاللهعليهوآله و اهل بيت عليهمالسلام دست يافت و آن را به عنوان معيار و ملاك سبك زندگى مطرح كرد.
گفتنى است كه فراوانى گونهاى خاص از رفتار پيامبر صلىاللهعليهوآله و اهل بيت عليهمالسلام در فضاهاى متفاوت مىتواند فعل خارجى و شخصى را به قضيّه حقيقى پيوند زند. از اين رو فراوانى و استمرار انجام رفتار خارجى، نمايانگر سيره و سنّت شمرده مىشود.
۶. در نظر گرفتن قرائن اثر گذار
مجموعه گزارشهاى جمعآورى شده، در بر دارنده شمارى از قرائن اند كه توجّه به آنها، فهم دقيق ملاك هاى حاكم بر پديد آمدن رفتار را تسهيل مىكنند. افزون بر آگاهى از قرائن صدورى، شخصيتِ گزارشگر اوّل، رفتار و دقّت، ظرافتسنجى، ضابط بودن، تمايلات و... او نيز مىبايد مورد توجّه قرار گيرد.
گزارش هند بن ابى هاله از صفات پيامبر صلىاللهعليهوآله، آن سان ظريف و دقيق است كه او را با عنوان «وصّاف النبى (توصيفگر پيامبر صلىاللهعليهوآله)» شهره كرده است. گزارش رجاء بن ابى ضحّاك، مأمور استخباراتى مأمون، در اعزام امام رضا عليهالسلام از مدينه تا مرو نيز اين گونه است.
متأسّفانه شمارى از رفتارهاى گزارش شده از دقّت و ظرافت لازم، برخوردار نيستند ؛ زيرا گزارشگر صرفاً به بيان ساده مشاهدات خود از كلّيت رفتار معصوم عليهالسلام بسنده كرده و ظرافتهاى موجود در آن را درك ننموده است. آگاهى از ظرافت فهمى گزارشگر اوّل، با جمعآورى مجموعه گزارشهاى حديثى و تاريخى او، افراز و آناليز جزئيات آن و مقايسه با جزئيات موجود در گزارشهاى مشابه كه از طريق غير او بيان شده، امكانپذير است.
همچنين توجّه به فهم و برداشت عالمان پيشين، پژوهشگر را با قرائن بيشترى آشنا مىكند. توجّه به فهم رفتار و قواعد حاكم بر آن در گفتار و تحليل عالمان پيشين، به اتقان برداشت پژوهشگر از رفتار پيامبر صلىاللهعليهوآله كمك مىكند و او را از در افتادن به كجفهمى باز مىدارد ؛ زيرا سليقه و تمايلات پژوهشگر، گاه سبب آسيبديدگى تحليل از رفتار معصومان مىگردد. افزون بر آن، ظرافتهاى فهم پيشينيان، به فهم دقيقتر و عميقتر رفتار معصومان خواهد انجاميد.