فرمود: «مى‌توانى بنده‌اى آزاد كنى ؟».
گفت: نه.
فرمود: «مى‌توانى دو ماه پى در پى روزه بگيرى ؟».
گفت: نه.
فرمود: «مى‌توانى شصت بينوا را غذا بدهى ؟».
گفت: نه.
فرمود: «بنشين». او نشست و براى پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله پيمانه بزرگى خرما آوردند و پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله فرمود: «اين را بگير و صدقه بده».
آن مرد گفت: آيا به فقيرتر از خودمان صدقه بدهم ؟
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله چنان خنديد كه دندان‌هاى آسيابش پيدا شد، و فرمود: «آن را به نانخورانت بخوران».^۱

ك ـ خنده پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله از زرنگى مرد گناهكار

۶۸۳. امام جواد عليه‌السلام: مردى در روزگار پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله گناهى كرد و تعقيبش كردند. او پنهان شد تا آن كه حسن عليه‌السلام و حسين عليه‌السلام را در راهى تنها يافت. آن دو را برداشت و روى گردنش نهاد و با آن دو نزد پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله آمد و گفت: اى پيامبر خدا ! من به خدا و به اين دو پناه مى‌برم. پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله چنان خنده‌اش گرفت كه دستش را به سوى دهانش برد و سپس به مرد فرمود: «برو. تو آزادى» و به حسن و حسين فرمود: «شما دو جوان را شفيع او كردم». پس خداوند متعال، [آيه:] «و اگر آنان هنگامى كه به خود ستم مى‌كردند، نزد تو مى‌آمدند و از خدا آمرزش مى‌طلبيدند و پيامبر هم

ه ـ خنده پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله از سخن صحرانشين

۶۸۰. المناقب، ابن شهرآشوب: مردى صحرانشين آمد و گفت: اى پيامبر خدا ! به ما خبر رسيده كه مسيح (دجّال) براى مردم كه از گرسنگى هلاك شده‌اند، تريد آب‌گوشت مى‌آورد. آيا مى‌بينى ـ پدر و مادرم فدايت ـ كه از سر خويشتندارى و بى‌رغبتى، از آب‌گوشت او دست بكشم ؟ !
پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله خنديد و فرمود: «خداوند، تو را با همان چيزى بى‌نياز مى‌كند كه مؤمنان را بى‌نياز مى‌كند».^۱

و ـ لبخند پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله از سخن مردى كه زنى را بوسيده بود

۶۸۱. المناقب، ابن شهرآشوب: جدّ خالد قسرى، زنى را بوسيد. آن زن به پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله شكايت كرد. پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله دنبال او فرستاد و آن مرد اقرار كرد و گفت: اگر زن بخواهد قصاص كند، مى‌تواند قصاص كند ! پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله و يارانش لبخند زدند و فرمود: «آيا ديگر نمى‌كنى ؟». گفت: نه، به خدا سوگند، اى پيامبر خدا ! و پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله از او گذشت.^۲

ز ـ خنده پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله از سادگى و حاضرجوابى مردى كه روزه‌اش را باطل كرده بود

۶۸۲. صحيح البخارى ـ به نقل از ابو هريره ـ: مردى نزد پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله آمد و گفت: هلاك شدم !
فرمود: «چه كرده‌اى ؟».
گفت: در ماه رمضان با همسرم آميزش كردم.