پرداختم و از اين طرف و آن طرفِ سينى مى‌خوردم. پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله به من فرمود: «از سمت جلوى خودت بخور».۱
۵۱۶. اُسد الغابة ـ به نقل از جعفر بن عبد اللّه بن حَكَم ـ: من بچّه بودم و از اين طرف و آن طرف [ظرفم]، غذا مى‌خوردم. حَكَم، اين رفتار مرا ديد. به من گفت: پسر جان ! اين گونه مثل شيطان غذا مخور. پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله وقتى غذا مى‌خورد، انگشتانش از جلوى خودش فراتر نمى‌رفت.۲
۵۱۷. الكافى ـ به نقل از محمّد بن فضيل، در حديثى كه سند آن را به امامان عليهم‌السلام مى‌رساند ـ: پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله چون غذا مى‌خورد، از سمت جلوى خود، لقمه مى‌گرفت.۳
ب ـ آغاز نمودن به خوردن پيش از ديگران و دست كشيدن پس از همه
۵۱۸. امام صادق عليه‌السلام: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله هر گاه با جمعيت غذا مى‌خورد، اوّلين كسى بود كه دست به غذا مى‌برد و آخرين كسى بود كه [از خوردن] دست مى‌كشيد تا همه غذا بخورند.۴
۵ / ۵
پس از غذا خوردن
الف ـ دعا پس از غذا خوردن
۵۱۹. سنن أبى داوود ـ به نقل از ابو سعيد خُدرى ـ: پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله هر گاه غذايش را تمام مى‌كرد، مى‌گفت: «ستايش، خدايى را كه به ما خوراند و نوشاند و ما را مسلمان قرار داد».۵
1.. أكَلتُ يَوما مَعَ رَسولِ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله طَعاما ، فَجَعَلتُ آكُلُ مِن نَواحِى الصَّحفَةِ ، فَقالَ لي رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله : كُل مِمّا يَليكَصحيح البخاري : ج ۵ ص ۲۰۵۶ ح ۵۰۶۲ ، صحيح مسلم : ج ۳ ص ۱۶۰۰ ح ۱۰۹ .
2.. رَآني الحَكَمُ وأَنَا غُلامٌ آكُلُ مِن هاهُنا وهاهُنا ، فَقالَ لي : يا غُلامُ ، لا تَأكُل هكَذا كَما يَأكُلُ الشَّيطانُ ، إنَّ النَّبِيَّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آلهكانَ إذا أكَلَ لَم تَعدُ أصابِعُهُ بَينَ يَدَيهِ اُسد الغابة : ج ۲ ص ۴۶ الرقم ۱۲۱۲ ، الإصابة : ج ۲ ص ۸۸ الرقم ۱۷۸۰ .
3.. كانَ النَّبِيُّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آلهإذا أكَلَ لَقَّمَ مِن بَينَ عَينَيهِ الكافي : ج ۶ ص ۲۹۹ ح ۱۷ ، الدعوات : ص ۱۳۷ ح ۳۳۷ .
4.. كانَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله إذا أكَلَ مَعَ القَومِ أوَّلَ مَن يَضَعُ يَدَهُ مَعَ القَومِ وآخِرَ مَن يَرفَعُها ، إلى أن يَأكُلَ القَومُ الكافي : ج ۶ص ۲۸۵ ح ۱ ، المحاسن : ج ۲ ص ۲۳۴ ح ۱۷۲۰ .
5.. إنَّ النَّبِيَّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله كانَ إذا فَرَغَ مِن طَعامِهِ قالَ : الحَمدُ للّه‌ِِ الَّذي أطعَمَنا وسَقانا ، وجَعَلَنا مُسلِمينَ سنن أبي داود : ج ۳ص ۳۶۶ ح ۳۸۵۰ ، سنن الترمذي : ج ۵ ص ۵۰۸ ح ۳۴۵۷ .
