حديث
۲۵۱. پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله: مردانگى ما اهل بيت، گذشت از كسى است كه به ما ستم كرده و عطا به كسى كه از ما دريغ ورزيده است.۱
۲۵۲. پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله: پروردگارم، هفت ويژگى را به من سفارش كرد: سفارش كرد كه در نهان و آشكار، اخلاص ورزم، از كسى كه به من ستم مى‌كند، در گذرم...».۲
۲۵۳. مستدرك الوسائل: در اخبار آمده است كه پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله هرگز براى خودش از كسى انتقام نكشيد ؛ بلكه عفو و گذشت مى‌كرد.۳
۱۶ / ۲
بدى را با بدى پاسخ نمى‌داد
۲۵۴. امام صادق عليه‌السلام ـ در توصيف پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ـ: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله هيچ گاه بدى را با همانند آن پاسخ نداد. خداوند متعال به او فرمود: «به بهترين شيوه، بدىِ آنها را دفع كن» و پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله چنين كرد.۴
۲۵۵. امام على عليه‌السلام ـ در سخنرانى‌اى در صفّين كه پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله را در آن توصيف نمود ـ: آنها را بر پايه پيمان، امان داد و هيچ مسلمان و كافرى براى گرفتن مالِ به ستم برده شده‌اى، با او در نياويخت (دارايى كسى را به ستم نگرفت)؛ بلكه به او ستم مى‌شد و در مى‌گذشت و توانايى انتقام مى‌يافت و گذشت مى‌نمود، تا آن كه در اطاعت خدا ره‌سپار [جهان آخرت] شد.۵
1.. مُروءَتُنا أهلَ البَيتِ العَفوُ عَمَّن ظَلَمَنا ، وإعطاءُ مَن حَرَمَنا تحف العقول : ص ۳۸ ، الخصال : ص ۱۰ ح ۳۳ .
2.. أوصاني رَبّي بِسَبعِ خِصال : أوصاني بِالإخلاصِ فِي السِّرِّ وَالعَلانِيَةِ ، وأَن أعفُوَ عَمَّن ظَلَمَني . . . معدن الجواهر :ص ۱۷۲ ح ۲۴۲ ، تحف العقول : ص ۳۶ ۲۴۲ .
3.. جاءَ فِي الآثارِ : أنَّ رَسولَ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله لَم يَنتَقِم لِنَفسِهِ مِن أحَدٍ قَطُّ ، بَل كانَ يَعفو ويَصفَحُ مستدرك الوسائل : ج ۹ ص ۷ح ۱۰۰۴۵ .
4.. ... ولا كافَأَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله بِسَيِّئَةٍ قَطُّ ، قالَ اللّه‌ُ تَعالى لَهُ : « ادْفَعْ بِالَّتِى هِىَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ » ، فَفَعَلَ الكافي : ج ۸ص ۱۶۴ ح ۱۷۵ ، بحار الأنوار : ج ۴۱ ص ۱۳۰ ح ۴۱ .
5.. آمَنُهُم عَلى عَقدٍ ، لَم يَتَعَلَّق عَلَيهِ مُسلِمٌ ولا كافِرٌ بِمَظلِمَةٍ قَطُّ ، بَل كانَ يُظلَمُ فَيَغفِرُ ، ويَقدِرُ فَيَصفَحُ ويَعفو ، حَتّى مَضى مُطيعا للّه‌ِِ (الأمالي للصدوق : ص ۴۹۰ ح ۶۶۸ ، وقعة صفّين : ص ۳۱۴) .
