براى بيوه‌زنان، چونان همسرى بزرگوار بود.^۱

۲۱۸. حلية الأولياء ـ به نقل از اَنَس ـ: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله مهربان‌ترين فرد با مردم بود. به خدا سوگند، اِبايى نداشت كه در بامدادى سرد، براى برده‌اى يا كنيزى يا كودكى آب بياورد تا او دست و رويش را بشويد، و هيچ درخواست كننده‌اى از ايشان چيزى درخواست نمى‌كرد، مگر اين كه به سخنان او گوش مى‌داد و از نزد وى نمى‌رفت، تا آن كه او ايشان را ترك كند، و هيچ كس به سوى پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله دست دراز نمى‌كرد، مگر آن كه ايشان آن را مى‌گرفت و دستش را از دست او نمى‌كشيد تا وقتى كه وى دستش را [عقب] بكشد.^۲

۱۴ / ۴

مهرورزى پيامبر صلّی الله علیه و آله به دشمنان

۲۱۹. امام على عليه‌السلام ـ در احتجاج ايشان با شخصى يهودى ـ: محمّد صلى‌الله‌عليه‌و‌آله به خاطر خدا شكيب ورزيد و براى قومش عذرى باقى نگذاشت، آن گاه كه از سوى آنها تكذيب و رانده شد و سنگش زدند، و ابو لهب، رحِم شتر ماده و گوسفندى را بر سر او انداخت و خداوند ـ تبارك و تعالى ـ به جائيل، فرشته كوه‌ها، وحى كرد كه كوه‌ها را بشكافد و خود را به پيامبر برساند و گوش به فرمان او باشد. او نزد پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله آمد و گفت: فرمان دارم كه مطيع تو باشم. اگر فرمان دهى كه كوها را بر سرشان خراب و ايشان را هلاك كنم[، چنين مى‌كنم].
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله فرمود: «من براى رحمت برانگيخته شده‌ام. خداى من ! امّتم را هدايت كن، كه آنها نادان اند».^۳

۲۱۴.پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله: اى مردم ! من، تنها رحمتى اهدايى [از جانب خدا] هستم.^۱

۱۴ / ۲

دلسوز مؤمنان و مهربان با آنان

قرآن

«حقّا كه براى شما فرستاده‌اى از خودتان آمده [نه از فرشتگان و نه از جنّيان]، كه رنج و ضرر شما بر وى گران است. به [هدايت و كمال] شما حريص است و با مؤمنان، دلسوز و مهربان است».^۲

حديث

۲۱۵. امام صادق عليه‌السلام ـ در سخنرانى‌اى ويژه كه در آن، حالت پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله را بيان نمود ـ: و براى امّتش خيرخواهى كرد، و ايشان را به سوى رهايى فرا خواند... و براى آنها دلسوز و مهربان بود.^۳

۲۱۶. امام صادق عليه‌السلام ـ در زيارت پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله از راه دور ـ: گواهى مى‌دهم كه تو فرستاده خدايى.... براى مؤمنان، دلسوزى كردى و بر كافران، سخت گرفتى.^۴

۱۴ / ۳

مهربان‌ترين، دلسوزترين و مهرورزترينِ مردم

۲۱۷. امام على عليه‌السلام: محبوبم، محمّد، مهربان‌ترينِ مردم با آنان بود. براى يتيم، مانند پدرى مهربان و