فصل نهم: زهد پيامبر صلّی الله علیه و آله

۹ / ۱

سيره پيامبر صلّی الله علیه و آله در زهدورزى

قرآن

«هرگز چشمان خود را به نعمت‌هايى كه به گروه‌هايى از آنها (كافران) داده‌ايم، مدوز، و بر داشتن آنها [و نداشتن خود]غمگين مباش، و بال [عطوفت] خود را براى مؤمنان، فرود آر».^۱

حديث

۱۵۶. امام على عليه‌السلام ـ در يادكرد از پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ـ: دنيا را كوچك و حقير شمُرد و آن را به چيزى نگرفت و خوارش كرد و دانست كه خداوند، آن را از سر خيرگُزينى، از او بر كنار داشته و از سر كوچك‌شمارى، براى غير او گسترانده است. پس با دل از دنيا روى گرداند و ياد آن را از جان خود پاك كرد و دوست مى‌داشت كه زيور دنيا را از ديدگانش پنهان بدارند تا از آن، جامه‌اى بر نگيرد و به ماندن در آن، دل نبندد. عذرى در رساندن پيام پروردگارش باقى ننهاد و از سر خيرخواهى براى امّت، به هشدار دادن پرداخت و فراخوانى به سوى بهشت را بشارت داد و با ترساندن از دوزخ، از آن بر حذر داشت.^۲

كردم و گفتم: خداوند، عوض آن پيرزن را به تو داده است !
ديدم پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله به شدّت خشمگين شد. من از گفته خود، پشيمان شدم و گفتم: خدايا ! اگر خشم پيامبرت را برطرف سازى، ديگر تا زنده هستم، از خديجه به بدى ياد نخواهم كرد.
چون پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله حالت مرا ديد، فرمود: «چگونه اين حرف را زدى ؟ ! به خدا سوگند، خديجه زمانى به من ايمان آورد كه همه مردم، به من كافر بودند و زمانى مرا پناه داد كه همه مردم مرا از خود مى‌راندند، و زمانى كه همه مردم مرا تكذيب مى‌كردند، مرا تصديق كرد و زمانى كه شما از [باردارىِ] فرزند محروم بوديد، خداوند از من به او فرزند روزى كرد».
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله تا يك ماه، شب و روز از خديجه برايم تعريف مى‌كرد (/ اين جملات را برايم تكرار مى‌كرد).^۱

۱۵۵. امام صادق عليه‌السلام: نمايندگانى از يمن نزد پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله آمدند كه مردى ميان آنان بود كه از همه آنها درشت‌تر سخن مى‌گفت و بيشتر از همه با پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله مجادله مى‌كرد. پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله چنان خشمگين شد كه عرق خشم، ميان دو چشمانش را فرا گرفت و رنگ چهره‌اش دگرگون شد و سر به زمين انداخت. پس جبرئيل نزد پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله آمد و گفت: «خدايت به تو سلام مى‌رساند و مى‌فرمايد: اين، مردى سخاوتمند است و اطعام مى‌كند». خشم پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ساكت شد و سرش را بلند كرد.^۲