۳. نتیجه شک: در قرآن امتراء، عذاب الهی، گمراهی و مجازات از نتایج شک شمرده شدهاند که همگی آثار ناگواری را برای انسان ترسیم کردهاند. تقریباً در هیچ آیهای از قرآن اثر معرفتشناختی یا روانشناختی مثبتی برای شک به روشنی اثبات نشده است. تنها آیهای که شاید بتوان اثری معرفتشناختی بر آن تصور کرد آیه ۹۴ سوره یونس است:
(فَإِنْ كُنْتَ في شَكٍ مِمَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ فَسْئَلِ الَّذينَ يَقْرَؤُنَ الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكَ لَقَدْ جاءَكَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلا تَكُونَنَّ مِنَ المُمْتَرينَ؛
و اگر در آنچه بر تو نازل كردهايم ترديدى دارى، از كسانى كه پيش از تو كتاب آسمانى را مىخواندند بپرس؛ به يقين «حق» از طرف پروردگارت به تو رسيده است؛ بنابراين هرگز از ترديدكنندگان مباش).
بر پایه آنچه در این آیه دیده میشود، شاید نظریه شک دکارتی - یعنی شکی که مقدمه علم قرار میگیرد - تأیید شود؛ اما دستور نهی از امتراء و اینکه شک میتواند به امتراء بینجامد، نشان از تأیید نشدن همین شک دارد. افزون بر اینکه سیاق آیه و فراز (لَقَدْ جاءَكَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلا تَكُونَنَّ مِنَ المُمْتَرينَ) نشان میدهد که همین شک نیز از سوی قرآن تأیید نمیشود و نبود آن سزاوارتر از وجودش است. آیه بعدی این سوره که پیامبر را از قرار گرفتن در دسته تکذیبکنندگان نهی میکند و به آنان نسبت خسران میدهد نیز بر مذموم بودن افرادی که چنین صفاتی دارند - ازجمله شک -، قلم تأیید میکشد. به بیان دیگر، اگرچه سؤال میتواند اثر مثبت معرفتشناختی برای این شک به شمار آید، سیاق این آیات نشان از عدم رضایت الهی از آن دارد و آن را بهحق نمیداند؛ هر چند در مقام مماشات، قرآن با چنین شکی کنار آمده است. باید اعتراف کنیم که در شبکه شعاعی شک در قرآن شک معرفتشناختی در لایههای بعدی مطرح است، نه
