در حالی که قرینه معناشناختی بر این امر دیده نمی‏شود.^۱

در آیه (إِن نَّظُنُّ إِلَّا ظَنًّا وَمَا نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ)^۲ ظن در برابر یقین قرار گرفته است. البته در این مورد ظن به معنای اعتقاد غیر قابل اتکا است و از نگاه عقل، تکیه بر چنین ظنی ناپسند شمرده شده است.

از ویژگی‏های دیگر این آیات غیر قابل اعتماد بودن ظن است. بر اساس این آیات، ظن اعتقادی غیر قابل اتکا است که نمی‏توان بر اساس چنین اعتقادی برای زندگی برنامه‏ریزی کرد. به طور خلاصه در آیاتی که ظن در همنشینی با قیامت مطرح شده، با دو دسته آیه رو به روییم: ۱‏. آیاتی که ظن را به معنای یقین گرفته‏اند؛ ۲. آیاتی که ظن را به معنای اعتقاد غیر یقینی و غیرقابل اعتماد توصیف کرده‏اند.

در یک تقسیم‏بندی از حیث معرفت‏شناختی می‏توان متعلَّق ظنون قرآنی را به دسته‏های زیر تقسیم کرد:

الف - متعلَّق ظنون می‏تواند امری غیر واقعی باشد که مطابق با واقع نیست؛

ب - متعلَّق ظن می‏تواند امری مطابق با واقع باشد؛

پ - متعلَّق ظن می‏تواند جهل مرکب باشد.

قرآن در بیشتر مواردی که متعلَّق ظن امری اخروی است، آن را مطابق با واقع می‏داند. علت این امر نیز مشخص است؛ زیرا دلیلی که ظنون در مورد آخرت را رقم می‏زند خدشه‏ناپذیرند. دلایل این ظنون معمولاً نوعی شهود یا رؤیت غیرحسی‏اند که نتایجشان برای ظان بسیار روشن است. از جمله این آیات، آیاتی هستند که حال محتضر را هنگام جان دادن یا حال مجرم را هنگام دیدن

أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً)^۱ و تعبیر (وَلَئِن رُّدِدتُّ إِلَى رَبِّي لَأَجِدَنَّ خَيْرًا مِّنْهَا مُنقَلَبًا)^۲ معنای شک را در وقوع قیامت نشان می‏دهند.

آیات (وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَلَئِن رُّجِعْتُ إِلَى رَبِّي إِنَّ لِي عِندَهُ لَلْحُسْنَى)^۳ و (قُلْتُم مَّا نَدْرِي مَا السَّاعَةُ إِن نَّظُنُّ إِلَّا ظَنًّا وَمَا نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ)^۴ همین معنا را تأیید می‏کنند. به همین ترتیب در آیات (وَاسْتَكْبَرَ هُوَ وَجُنُودُهُ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ إِلَيْنَا لَا يُرْجَعُونَ)،^۵ (وَأَنَّهُمْ ظَنُّوا كَمَا ظَنَنتُمْ أَن لَّن يَبْعَثَ اللَّهُ أَحَدًا)^۶ و (إِنَّهُ ظَنَّ أَن لَّن يَحُورَ)^۷ ممکن است ظن به معنای گمان یا شک، یا حتی وهم باشد، با این تفاوت که ظن در آیه ۳۹ سوره قصص مبهم است و علامه طباطبایی برای روشن شدن معنای آن از آیه (وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا أَنفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ)^۸ کمک گرفته است.^۹ علامه با مقایسه این دو آیه، ظن را به معنای رجحان دادن دانسته است؛ اما باید اشاره کنیم که موضوع دو آیه با یکدیگر متفاوت است. موضوع آیه ۱۴ سوره نمل خداشناسی و آیه ۳۹ سوره قصص در مورد معاد است. در موارد بسیاری ایمان به خدا همراه با انکار معاد بوده است؛ از این رو، در این آیه احتمال دارد که ظن به معنای یقین باشد و زمانی می‏توانیم ظن را به معنای رجحان دادن حمل کنیم که احتمال طرف مقابل منتفی باشد،