راويان ابن مسعود
ابن مسعود، از مهم‌ترين صحابه در کوفه است که بيشترين نقش را در تربيت شاگردان اين منطقه ايفا کرده است. خليفه دوم، او را به عنوان معلّم و راهنماي مردم کوفه فرستاد ۱ و وي در آموختن علوم، به اندازه‌اي موفّق بود که وقتي امام علي عليه السلام وارد کوفه شد، فرمود:
خداوند، ابن مسعود را رحمت کند که اين شهر را از دانش، آکنده ساخت! ۲
بسياري از روايات مدح کوفه، به دليل نقش ابن مسعود در دانش اين شهر است که در الطبقات الکبري و ديگر کتب، نقل شده است. ۳
مسلم در مقدّمه خود از ابو بکر بن عياش نقل مي‌کند که: از مغيره شنيدم که مي‌گفت: «بر حديث علي عليه السلام اعتماد نمي‌شد، مگر اين که از اصحاب عبد الله بن مسعود نقل شده باشد». ۴ بسياري از راويان، از ابن مسعود ، روايت کرده‌اند و چنان‌که ديديم، تعداد راويان ابن مسعود، به نقل از ابن سعد، به ۱۴۴ نفر مي‌رسد. از ميان صحابه مي‌توان به: ابو موسى اشعري، ابو هريره، ابن عبّاس، ابن عمر، عمران بن حصين، جابر، انس و ابو اَمامه، و از تابعيان: علقمه، اسود، مسروق، عبيده، ابو وائله، قيس بن ابي حازم، زرّ بن حُبَيش، ربيع بن خُثَيم، طارق بن شهاب، زيد بن وهب و دو پسرش ابو عبيده و عبد الرحمان، عوف بن مالک، ابو عمرو شيباني، و... اشاره کرد. ۵
طبق روايات جامع المسانيد، بيشترين روايات را اين افراد از ابن مسعود روايت کرده‌اند: اسود بن يزيد، زرّ بن حُبَيش، شقيق بن سلمه، طارق بن شهاب، عبد الله بن يزيد، علقمة بن قيس، عوف بن مالک، و مسروق بن اجدع. ۶
1. سير أعلام النبلاء، ج۱، ص۴۸۵ .
2. نصب الراية، ج۱، ص۲۵.
3. الطبقات الکبري، ج۶، طبقات الکوفيين.
4. صحيح مسلم، ج۱، ص۱۱.
5. سير أعلام النبلاء، ج۱، ص۴۶۱ـ ۴۶۲.
6. جامع المسانيد، ج۲۷.
