263
مکتب حديثي شيعه در کوفه (تا پايان قرن سوّم هجري)

هفت. کتاب موسى بن بکر واسطي ۱

تصريح کننده: ابن ادريس حلّي
ابن ادريس، کتاب را در اختيار داشته و موارد زير را در آن نقل کرده است: دو روايت در مورد شب قدر؛ يک روايت درباره اصحاب واقعي پيامبر صلي الله عليه و آله؛ يک روايت درباره همسران پيامبر صلي الله عليه و آله؛ و چند روايت و نقل فقهي مختلف. ۲

هشت. کتاب جميل بن درّاج

تصريح کننده: ابن ادريس حلّي
اين کتاب ـ که شيخ طوسي آن را اصل مي‌خواند ـ ۳ در سده چهارم هجري، با طرق مختلفي نقل شده است. نجاشي آن را از يک طريق ۴ و شيخ، از طريقي ديگر و با اندکي تفاوت با طريق نجاشي، دريافت کرده است. ابن ادريس، بخشي از آن را در مستطرفات آورده است: يک نقل در مورد طلاق، يک نقل و يک روايت در مورد احکام حج، روايتي درباره غسل و روايتي درباره نماز مسافر. ۵

نُه. کتاب جعفر بن محمّد بن سنان دهقان

تصريح کننده: ابن ادريس حلّي
نجاشي و طوسي، از اين کتاب نام نبرده‌اند. تنها ابن ادريس، اين کتاب را در اختيار داشته و دو روايت از پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله درباره بي‌فايده بودن برخي دانش‌ها، همچون: انساب، ايام و شعر و عربيت، از اين کتاب نقل کرده است. ۶

ده. کتاب معاوية بن عمّار

تصريح کننده: ابن ادريس حلّي
احتمالاً روايتي که ابن ادريس در مستطرفات، درباره فضل دعا بر تلاوت قرآن، از اين راوي نقل کرده است، از کتاب الدعاء باشد. البته ابن ادريس، يک نقل درباره زکات و دو نقل در مورد حج نيز از اين کتاب آورده است؛ ۷ ولي کتابي در موضوع حج يا زکات، به اين راوي نسبت نداده‌اند.

1. راوي واقفي اصالتاً کوفي (رجال النجاشي، ص۳۴۳، ش۵۱۰۸).

2. مستطرفات السرائر، ص ۵۴۹ ـ ۵۵۱.

3. الفهرست، طوسي، ص ۹۴، ش۱۵۴.

4. رجال النجاشي، ص۱۲۷، ش۳۲۸.

5. مستطرفات السرائر، ص ۵۶۷ ـ ۵۶۸.

6. همان، ص ۶۲۶ ـ ۶۲۷.

7. همان، ص ۵۵۱ ـ ۵۵۳ .


مکتب حديثي شيعه در کوفه (تا پايان قرن سوّم هجري)
262

چهار. کتاب «الدلالات» حسن بن علي بن ابي حمزه

تصريح کننده: ابن شهر آشوب
ابن شهر آشوب در المناقب، از اين کتاب با نام الدلالات روايت کرده است. در اين کتاب، چهار روايت است که در سه مورد آن، از علم غيبي امام صادق عليه السلام نسبت به افکار و اعمال افراد (ابو بصير، مهزم ۱ و يک کنيز)، و در روايت چهارم، از علم امام نسبت به زمان مرگ اسحاق بن عمّار، ۲ سخن رفته است.

پنج. کتاب ابان بن تغلب

تصريح کننده: ابن ادريس حلّي (م ۵۹۸ ق)
ابن ادريس، از اين کتاب ياد کرده و چند روايت با موضوعات متفاوت از آن نقل کرده است. روشن نيست که منظور ابن ادريس، کدام کتاب ابان بوده است. ۳ مدرّسي، با توجّه به اسناد روايات، بر اين باور است که اين ابان، شخص ديگري است که مي‌بايست در اواسط قرن سوم هجري، زندگي کرده باشد. ۴

شش. اصل اسماعيل بن أبي زياد سکوني

تصريح کننده: ابن ادريس حلّي
ابن ادريس، در السرائر از اين کتاب ياد کرده و گفته است که اين کتاب با خطّ ابن اشناس بزّاز، نزد من است و بر شيخمان ابو جعفر (شيخ طوسي) خوانده شده و خطّ او بر کتاب است که در آن به فرزندش ابو علي و برخي ديگر، اجازه نقل و سماع داده است. ابن ادريس، معتقد است که اين کتاب، از اصول شمرده مي‌شود. ۵

1. مناقب ابن شهرآشوب، ج۳، ص۳۵۳.

2. همان، ص۳۶۸.

3. مستطرفات السرائر، ص۵۶۳ ـ ۵۶۷ .

4. ميراث مکتوب شيعه، ص۱۵۹.

5. السرائر، ج۳، ص۲۸۹.

  • نام منبع :
    مکتب حديثي شيعه در کوفه (تا پايان قرن سوّم هجري)
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3526
صفحه از 352
پرینت  ارسال به