فصل اول:

اصول و مبانی

مقدمه: متن و معنا

تأثیر غیر قابل انکار متون مقدس بر جوامع چنان گسترده است که شاید ضرورت فهم زبان آن احساس نشود. با این‏همه، به اشاره می‏توان تأکید کرد بسیاری از مشکلات و مسائل کلامی، فقهی و تفسیری ریشه در ابهامات معنایی دارد که نسبت به متن مقدس پدید آمده است.

یکی از مهم‏ترین چالش‏ها درباره زبان متون وحیانی این است که آیا زبانِ «متون وحیانی» را با معیارهای زبانِ بشری می‏توان مورد تأمّل و بررسی قرار داد؟ به عنوان مثال، درباره زبانِ بشری این امری پذیرفته شده است که هر کلامی متناسب با زمان، مکان و مخاطب شکل می‏گیرد و در ارتباط با همان نسبت‏ها تغییر معنایی پیدا می‏کند. آیا کلام خداوند در متون مقدس نیز این گونه است؟ به بیان دیگر، آیا آنچه به عنوان آیات در قرآن آمده، فرازمانی و فرامکانی است یا امکانِ تقیید آیات و روایات به زمان و مکان نیز وجود دارد؟

شبیه چنین چالشی، پیش از این نیز در میان مسلمانان مطرح بوده است؛ قدیم یا حادث بودن کلام الهی. «قدیم» بودن زبان قرآن، یعنی فرازمانی و