كانت تحمله فی صورة البقرة.^۱

ملائكه در شکل گاو، آن را حمل مى‏كردند.

مفسّران در باره این روایت، برداشت‏های متعدّدی دارند. برخی با استناد به این روایت، در تفسیر آیه گفته‏اند:

آن فرشتگان به صورت بقره تابوت را بر می‏دارند.^۲

بر اساس این دیدگاه، با این که فرشتگان موجوداتی مجرّد و غیر مادّی هستند، مانعی ندارد به صورت گاو در آیند و صندوق مادّی را حمل کنند. در این صورت، تمسّک به ظاهر روایت درست است و روایت از احادیث مشکل به شمار نمی‏آید. چنانچه کسی به هر دلیلی، به شکل گاو در آمدن فرشتگان را نپذیرد، این روایت را باید در شمار احادیث مشکل به شمار آورد و با ارائه توجیه مناسب، دشواری فهم آن را بر طرف سازد و یا از پذیرش مضمون آن خودداری ورزد.

ظاهر کلام علّامه طباطبایی در ذیل این روایت نشان می‏دهد که از نگاه ایشان، مدلول روایت، به شکل گاو در آمدن فرشتگان است. به همین دلیل، مضمون حديث را موافق با كتاب خدا ندانسته و آن را قابل تطبیق بر قرآن نمی‏داند.^۳ برخی از مفسّران کوشیده‏اند تا مشکل فهم روایت را بر طرف سازند. از جمله، نویسنده کتاب مواهب الرحمان فی تفسير القرآن، در این باره می‏نویسد:

ممکن است صورت گاو به دست مردم بر روی تابوت حک شده باشد و این تزیین بر روی آن به نمادی مشخّص در بین آنها اشاره داشته است.^۴

در این صورت، کلام امام علیه السلام، توصیفگر شمایل آن صندوق خواهد بود.

برای رمزگشایی از مفهوم این روایت، در گام نخست باید مفهوم حمل اشیا توسّط

رقّت، و به بزرگ‏سالان، رحمت دارم.^۱

بر اساس این داستان، گروهی از مفسّران در تفسیر این آیه، بحثی پیرامون شکافته شدن سینه پیامبر صلی الله علیه و اله مطرح ساخته‏اند و در تبیین آیه به این گونه از روایات استناد نموده‏اند. ابن عاشور، از مفسّران اهل سنّت، ابتدا با چشم‏پوشی از روایات، نکاتی در تفسیر آیه بیان کرده است و سپس می‏نویسد:

جایز است مراد از شرح صدر در آیه، شرح بدنی باشد، چنان که از ابن عبّاس روایت شده که چنین تفسیر نموده است. همچنین از ظاهر عمل ترمذی نیز چنین معنایی برداشت می‏شود؛ زیرا حدیث شقّ صدر را در تفسیر این سوره آورده است. بر این اساس، آیه به روایاتی اشاره دارد که در باره شقّ صدر قدسی پیامبر صلی الله علیه و اله هستند....^۲

در مقابل، برخی از مفسّران در صحّت این داستان تردید نموده و آن را مشکوک دانسته‏اند. آیة اللّٰه طالقانی، در این باره می‏نویسد:

در فهم آیه احتياجى به تطبيق با اين گونه حوادث مشكوک نيست.^۳

علّامه طباطبایی پس از نقل روایت شکافته شدن سینه پیامبر صلی الله علیه و اله، تصریح می‏کند که این داستان بی شک، جنبه تمثيلی دارد و بحث‏های طولانی دانشمندان‏ پيرامون مفاد اين روايات و بیان وجوه مختلف در توجیه آن، همگی ناظر به مادّی پنداشتن این جریان و برخورد مادّی با آن است. از این رو اصل و اساس این مباحث، باطل است.^۴

۲. ملائکه در صورت گاو: حسین بن سعید به سند خود از امام باقر علیه السلام نقل می‏کند كه ایشان در ذيل آیه (إِنَّ آيَةَ مُلْكِهِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ التَّابُوتُ... تَحْمِلُهُ الْمَلائِكَةُ)^۵ فرمود: