از راه‏های شناساندن یک اثر، تحلیل و ارزیابی آن و نمایاندن زیبایی‏ها و ناراستی‏های نهفته در آن است. برای این کار - که نوعی حرمت نهادن به تلاش‏ و كوشش‏ مؤلّف است - شایسته است با شيوه‏ای درست و منطقی، همراه با تعمق و دقّت کافی، به آن اثر پرداخته شود. در مورد آثار مدوّن و مکتوب، تحلیل و بررسی از دو ناحیه ساختار و محتوا قابل اجراست. در ارزيابی ساختاری، شکل کتاب بررسی می‏شود و در ارزيابی محتوایی، به درون‏مایه و محتوای اثر پرداخته می‏شود. آنچه در این جا برای تحلیل و ارزیابی پیش رو داریم، یک کتاب مدوّن نیست؛ بلکه اثری است که محتوای آن از دیگر کتاب‏ها گردآوری شده است و ساختار اصلی آن در دسترس نیست. به همین دلیل، امکان تحلیل ساختاری وجود ندارد. با این توصیف، از تحلیل و بررسی ساختاری چشم می‏پوشیم و بحث را در ارزیابی محتوا پی می‏گیریم.

آنچه با عنوان تفسیر حسين بن سعيد اهوازی بازیابی شد، ۴۱۳ روایت است که نکاتی را در باره بیش از چهارصد آیه مطرح می‏سازد. شایان ذکر است که گاهی در ذیل یک آیه چندین روایت مطرح شده و گاهی یک روایت به تبیین چند آیه مربوط می‏شود. در میان این روایات، تعداد ۳۷۳ روایت مستقیماً از معصومان علیهم السلام نقل شده که از این تعداد، ۱۲ روایت از پیامبر صلی الله علیه و اله، ۲۱ روایت از امام علی علیه السلام، ۲ روایت از امام سجّاد علیه السلام، ۱۰۲ روایت از امام باقر علیه السلام، ۲۰۷ روایت از امام صادق علیه السلام، ۱۴ روایت از امام کاظم علیه السلام، ۵ روایت از امام رضا علیه السلام، ۱۰ روایت از امام باقر و یا امام صادق علیهما السلام با عنوان «أحدهما» و ۱ روایت با عنوان «بعض الصادقین علیهم السلام» نقل شده است.

در ده مورد، نام معصوم در انتهای سند، پنهان و از آن به ضمیر غایب تعبیر شده است که در اصطلاح علم درایه، به چنین روایاتی، مُضمَره گفته می‏شود. از آن جا که ممکن است مراد از ضمیر در حدیث مضمر، معصوم علیه السلام نباشد، اصل اوّلیه عدم حجّیت