85
کلام شیعه در پژوهش‌های غربی - دفتر اول

(المهدی [عج]) باور ندارد، بی‌‌‌‌‌ایمان (کافر) است. [من می‌پرسم] آیا شما او را دیده‌اید؟ یا با کسی که او را دیده باشد، ملاقات داشته‌اید؟ یا هیچ یک از سخنانش را شنیده‌اید؟... شما خواستار بیعت با یک کودک سه یا پنج ساله هستید که چهارصد و شصت سال پیش وارد سردابی شده است... در حالی که به ما دستور داده شده تا از ‌‌امامان حاضر و شناخته‌شده پیروی کنیم که دارای قدرت دنیوی‌اند...».۱

[در کتاب ابن تیمیه] تمامی مطالب اثر اصلی، جمع‌آوری شده و به طور کامل مورد بحث قرار گرفته و در نهایت با تکیه بر حدیث‌های دیگر ردّ شده است. این مطالب شامل مسائلی از این دست می‌شود: تکریم افراطی مقابر و اولیای شیعی توسط شیعیان، «تا جایی که برخی از آنان زیارت این مرقدها را از زیارت مکه مهم‌تر می‌دانند» (ص۵۱ و نیز ص۱۵۸-۱۵۹)؛ معضلات مربوط به صفات و اسماء الهی (ص۸۰ و پس از آن)؛ حمله به نظریاتِ نصیرالدین طوسی (ص۱۰۷)؛۲ مسئله قضا و قدر (ص۱۲۹)؛ موضعِ معاویه و امویان در مقابل شیعیان (ص۲۵۲)؛ مسئله خطاناپذیری ‌‌امام (ص۴۱۵ و پس از آن، در جای‌جای کتاب)؛ مسئله حدیث معروف خُم و خاندان پیامبر[صلی الله علیه و اله]، یا همان عترت (ص۴۷۵)؛۳ و مسائل مربوط به هم‌دستی مغولان و شیعیان و کمک شیعیان به سقوط بغداد و دخالت نصیرالدین طوسی در این امر (ص۳۲۵-۳۲۷) و موضوعات دیگر.

با این همه، ابن تیمیه در یکی از حالات کمتر خشنِ خویش، نگرش واقعی یک

1.. ذهبی، المنتقیٰ، ص۲۷ و ۳۰-۳۱.

2.. ذهبی، المنتقیٰ، ص۶۰: «قال (إبن المطهر): الوجه الثانی فی الدلالة علی وجوب إتّباع مذهب الإمامیّه ما قاله شیخنا الأعظم خواجه نصیرالدین محمد‌بن‌حسن الطوسی قدّس اللّه روحه و قد سألته عن المذاهب فقال - بحثنا عنها و عن حدیث ستفترق أمتی علی ثلاث و سبعین فرقة فوجدنا الفرقة الناجیة الإمامیة لأنهم باینوا جمیع المذاهب».

3.. یکی از نقل‌های این حدیث معروف چنین است: «إنّی تارک فیکم ما إن تمسّکتم به لن تضلّوا کتاب اللّه و عترتی ...».


کلام شیعه در پژوهش‌های غربی - دفتر اول
84

بخش دارد: بخش نخست در خصوص ‌‌امامت از نگاه مذاهب مختلف، بخش دوم ‌درباره لزوم تبعیت از مذهب ‌‌امامی از این منظر، بخش سوم راجع به براهین ‌‌امامت علی[علیه السلام]، بخش چهارم پیرامون دوازده ‌‌امام و بخش پنجم در مورد ردّ خلافت ابوبکر، عمر و عثمان می‌باشد.۱

سخن آغازین ابن مطهر [در این کتاب] مبنی بر این که مسئله ‌‌امامت مهم‌‌ترین امر از امور دینی و مهم‌ترین موضوع برای تمامی مسلمانان است، با این جواب تند ابن تیمیه مواجه شد که: «سخن او مبنی بر این که مسئله ‌‌امامت، مهم‌ترین موضوع است، حسب اتفاق نظر (اجماع) تمام مسلمانان باطل است، چرا که باور (‌‌‌‌ایمان) مهم‌تر است».۲

ابن تیمیه در ادامه با استفاده از ارجاعات معمول به نقل‌‌های قرآنی و حدیثی به اثبات نظر خویش می‌‌پردازد.۳ وی سپس ملاقات خود با یک ‌‌امامی را نقل کرده و نظر آن ‌‌امامی راجع به مهدویت را به سخره می‌گیرد: «من و شما طلبه علوم دینی، طالب حقیقت و هدایت راستین هستیم. ‌‌امامی‌ها می‌گویند کسی که به منتظَر

1.. ذهبی، المنتقیٰ، ص۲۵.

2.. همان.

3.. ابن حجر عسقلانی، فقیه صوفی قرن ۱۵، در شرح‌ حال ابن مطهر (الدرر الکامنة، ج۲، ص۷۱) به اختصار در مورد ردّ ابن تیمیه بر کتاب ابن مطهر اظهار نظر کرده و می‌گوید ابن تیمیه خود را کاملاً تبرئه کرده «اما، با ردّ چند حدیث که عملاً نقل شده‌اند اما سند ضعیفی دارند که به نظر ابن تیمیه مجعول یا دروغین هستند، دلایل خود را در چند جای مختلف با قوّت تمام اقامه کرده است». اثر ابن تیمیه در این‌جا با نام معروف‌ترش، الرّدّ علی الرافضی، مورد اشاره قرار گرفته است.

  • نام منبع :
    کلام شیعه در پژوهش‌های غربی - دفتر اول
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1399
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3091
صفحه از 230
پرینت  ارسال به