طبرستان به دنبال داشت، خلفای عباسی، برای نزدیکتر شدن به امامان دهم و یازدهم[علیهما السلام] دلیلی پیدا کرد، ائمهای که با عنوان ابن الرضا خطاب میشدند که یادآور پیمان علویعباسی مأمون بود: در سال ۸۶۸ برادر خلیفه معتزّ، در مراسم تشییع امام دهم، علی بن محمد الهادی[علیه السلام] به نیابت از خلیفه بر وی نماز خواند۱ و امام یازدهم[علیه السلام] به عنوان پسرعموی محترم علوی مکرراً به دربار خلیفه رفت و آمد داشتند. هنگامی که حسن بن علی العسکری[علیه السلام] در سال ۸۷۴ درگذشت برادر خلیفه معتمد بر وی نماز خواند.۲
با این حال ائمه[علیهم السلام] با مشکلات داخلی زیادی در جامعه امامی مواجه بودند. حفظ نظم دینی فرقهای نباید چندان آسان بوده باشد. آنگونه که گفته شده، مشخصه این دوره بسط مکتب تشیع در ایران بود که در آنجا عقاید موعودباورانه، ریشههای زردشتی و مزدکی مستحکمی داشتند. پس از فتوحات مسلمانان باورهای زردشتی راجع به بازگشت و حکومت هزارساله موعود، در تعدادی از پیشگوییهایی که به طرق مختلف، بازگشت وهرام۳ (پادشاه منجی) و پشوتن۴ (پسر ویشتاسپ) را از قلعه افسانهای کهندژ۵ پیشگویی کرده بودند، شکل سیاسی حادی یافت.۶ توده
1.. یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۶۲۵-۶۲۶.
2.. نوبختی، فرق الشیعه، ص۷۹؛ اشعری قمی، المقالات والفرق، ص۱۰۲؛ همانند آنچه در مورد موسی کاظم[ علیه السلام] رخ داد، مقامات بلندپایه علوی و عباسی، سران سپاه، قضات و فقها این جسد را بررسی کرده و شهادت دادند که به مرگ طبیعی از دنیا رفته است (شیخ صدوق، کمال الدین، ص۴۳؛ اقبال، خاندان نوبختی، ص۱۰۷).
3.. نام مشترک تنی چند از پادشاهان ساسانی (و.).
4.. پسر بزرگ گشتاسب و برادر اسفندیار و از شخصیتهایی که در متون مرتبط با آیین زردشت مانند شاهنامه فردوسی که در قرون ۹ تا ۱۲ نگاشته شدهاند، مطرح شده است. وی از جاودانان زردشتی و دستیار سیوشیانت است که در آینده ظهور کرده و با به ارمغان آوردن نیکی، جهان را بازسازی نهایی خواهد کرد (و.).
5.. احتمالاً همان قلعه بهستان در شهرستان ماهنشان واقع در استان زنجان است (و.).
6.. Kippenberg, "Die Geschichte der mittelpersischen apokalyptischen Traditionen," Studia Iranica ۷, p. ۶۴-۸۰.