۵.بحران ‌‌امامت و شکل‌گیری نهاد غیبت در مکتب تشیع دوازده‌‌‌امامی؛ دیدگاهی اجتماعی ‌ـ ‌تاریخی^۱

سعید امیرارجمند
ترجمه سید هادی سیدوکیلی و محمدحسین افراخته

مقدمه

دوره شکل‌گیری مکتب تشیع ‌‌امامی از نیمه قرن هشتم تا نیمه قرن دهم از بسیاری جهات ناشناخته مانده است. این پژوهش کوششی است برای سازمان‌دهی اطلاعات تاریخی در مورد موضوعی مهم و دشوار، یعنی بحران دوگانه ماهیت ‌‌امامت و جانشینی این منصب. از دید جامعه‌شناسی تاریخی، بحران ‌‌امامت و تلاش‌های انجام‌شده برای حل آن، به عنوان نقطه کانونیِ ایجاد دورنمایی از این دو قرن عمل می‌کند. این تصویر با انسجام مفهومی و مبتنی بر دیدگاهی اجتماعی ‌- تاریخی ایجاد می‌شود. این دیدگاه اقتضا دارد تلاش‌های معطوف به ایجاد نظام باثبات مرجعیت^۲ در مکتب تشیع ‌‌امامی، در بافت تحول اجتماعی و