ترجمه عبارت خواجه در آخر شرح اشارات چنین است:

بیشتر مطالب آن را در چنان وضع سختی نوشته‌ام که مشکل‌تر از آن ممکن نیست و بیشتر آن‌ها را در دورانی همراه با کدورت و تشویش خاطر به رشته تحریر درآورده‌ام که هر جزئی از آن زمان، حاوی غصه و عذاب دردناکی بود و پشیمانی و حسرت بزرگی همراه داشت. در جاهایی بودم که آتش جهنم در هر لحظه، در آن‌ها زبانه می‌کشید و آتش گداخته به سرم می‌ریخت و زمانی بر من نگذشت که چشم‌هایم پر از اشک و خیالم ناراحت و مشوش نباشد و زمانی پیش‌ نمی‌آمد که دردم در آن مضاعف نشود و غم و غصه‌ام فزونی نیابد. نمی‌دانم چرا در دوره زندگانی‌ام به زمانی برنخوردم که پر از حادثه‌هایی نباشد که مستلزم پشیمانی دائم است و زندگانی من در بین سپاه غم و عساکر می‌گذشت. خداوندا، مرا از تزاحم امواج بلا و توفان‌های مشقت و سختی نجات بده، به حق رسول برگزیده‌ات و وصی پسندیده او درود خداوند بر رسول تو و بر وصی او و خانواده آنان باد و مرا به حرمت آن که خدایی نیست جز تو، از آن‌چه در آن افتاده‌ام فرجی عنایت فرما و تو ارحم الراحمینی.^۱

جدا از این‌که خواجه بعد از آزادى از قلاع اسماعیلیه به نقد دیدگاه‌هاى اسماعیلیه پرداخت و کتب متعددى در اثبات عقاید اثنی‌عشریه نوشت. کتاب تجرید الاعتقاد وى که با شرح علامه حلى، کتاب درسى حوزه‌هاى علمیه شیعه در طول هفتصد سال گذشته بوده است، تاکنون صد و پنجاه شرح و حاشیه بر آن نوشته شده است. وى در کتاب نقدالمحصل به نقد دیدگاه اسماعیلیه پرداخته و آنان را خارج از دین

۲.۷. ضعف در شخصیت‌ شناسی

۲. ۷. ۱. ایشان در قسمتی از مقاله این‌‌گونه بیان می‌دارد: «موضع ظاهراً مردد طوسی بین اعتقاد اسماعیلی (هفت‌‌‌امامی) و إثنی‌عشری‌ (دوازده‌‌‌امامی) در مکتب تشیع، اهمیت او را در رابطه با اهداف ما بسیار بیشتر می‌کند»،^۱ در حالی‌که مستندی برای این ادعا ارائه نمی‌کنند. اگر مبنا این باشد که ادعایی بدون دلیل در مباحث علمی مطرح شود، خصم نیز می‌تواند ادعا کند که پاپ هم بین کاتولیک بودن و یهودی بودن مردد است.

ایشان درباره شخصیتی این سخن را بیان داشته که ‌‌‌عقاید و باورهایش به وضوح در کتاب تجریدالاعتقاد نمایان است. کتابی که از پرتیراژترین کتاب‌های عصرخود و قرون بعدی بوده است و شهرت و کاربردی بودن آن را می‌توان از میزان شروح و تعلیقات برآن به دست آورد.

بنابراین از آقای مازاوی باید سؤال نمود که آیا صرف حضور در قلاع اسماعیلیه - خواسته یا ناخواسته^۲- دلیل بر اسماعیلی بودن شخص یا تفکر وی‌ می‌گردد؟ این ادعا مانند این می‌ماند که حضور ریچارد شیردل پادشاه انگلیس در اسارت صلاح‌الدین ایوبی را نشانه‌ای از اسلام ریچارد بدانیم.

مهم‌تر ‌این‌که در هیچ‌یک از آثار خواجه نشانه‌‌ای از تمایلات اسماعیلی دیده نمی‌‌شود، حتی آثاری هم‌چون شرح اشارات و اخلاق ناصری که در زمان حضور وی در قلعه نگاشته شده است. به عنوان نمونه ایشان در آخر شرح اشارات از وضعیت خود در قلعه سخن می‌گوید که کاملاً حاکی از تقابل ناصرالدین عبدالرحیم بن ابی‌منصور، حاکم اسماعیلی قلعه، با وی می‌باشد: