پیش‌گفتار

اثر حاضر اولین مرحله تحقیقات پژوهشگران گروه مطالعات تطبیقی و استشراق است که در قالب ترجمه و نقد مقالاتی از مجموعه Shi’ism انجام پذیرفته است. در انجام این پروژه، هفت مقاله انتخاب شد که دارای موضوعات کلامی و یا تاریخ اندیشه بودند. ترتیب چینش مقالات می‌توانست بر اساس تقدم و تأخر آنها در مجموعه Shi’ism باشد؛ اما از آنجا که ارجاع خاصی در آنها به مقالات پیش از خود وجود ندارد و همچنین ناظر به دیگری نیز نوشته نشده‌اند، تصمیم بر آن شد که ترتیب موضوعی مبنای چینش مقالات قرار گیرد. از این‌رو، این مجموعه در دو دفتر جانمایی شد: دفتر اول: مقالات تاریخی و دفتر دوم: مقالات کلامی.

دفتر اول، شامل مقالاتی است که بیشتر جنبه تاریخی دارند و نویسنده علاوه بر بیان دوره‌ای از تاریخ شیعه، در پی چگونگی شکل‌گیری بعضی از آموزه‌های مکتب تشیع نیز بوده است. به عبارت دیگر، مقالات این قسمت در حوزه تاریخ اندیشه نوشته شده‌اند و بیان‌گر خاستگاه‌ها و سیر تحول مکتب تشیع و تعالیم آن است. مقالات این بخش عبارتند از:

 مونتگمری وات در مقاله تشیع در دوران بنی‌امیه به بررسی حوادث مرتبط با شیعیان در این دوران و به خصوص جنبش‌های شکل گرفته از سوی آنان به

والمسلمین دکتر رضا برنجکار و مدیران و همکاران ارجمندشان به‌ویژه حجت‌‌الاسلام و المسلمین دکتر علی راد که پیشنهاد این کار در ابتدا توسط ایشان مطرح شد و نیز حجت‌‌الاسلام والمسلمین دکتر اکبر اقوام کرباسی معاونت پژوهشکده سپاس‌گزاریم که پی‌گیری‌های عالمانه و مدبّرانه‌ ایشان در به ثمر رسیدن این اثر کارساز بود. در آخر لازم است از پژوهشگرانی که سهمی در تهیه محتوای این مجموعه داشته‌‌اند، قدردانی نموده و به طور خاص تلاش‌های آقایان سیدرضا قائمی، محمدرضا امین و سیدمصطفی مطهری را در تنظیم و به سامان رساندن این مجموعه ارج می‌‌نهیم.

محمّد تقی سبحانی

رئیس پژوهشکده کلام اهل بیت علیهم السلام