اضطراری بودن معرفت اشاره داشته است. برای نمونه وی در روایتی از امام باقر علیه السلام تأكید دارد که اقدام به فراگیری معارف وظیفه انسان‌ها نیست، بلکه خداوند متعال تعلیم‌دهنده آنان است و تنها وظیفه انسان‌ها پذیرفتن آموزه‌های الهی است.^۱ از سوی دیگر، بسیاری از راویان پر حدیث امامی دست‌کم یک یا چند روایت در همین باب نقل کرده‌اند^۲ که از پذیرش عمومی معرفت اضطراری در نزد جمهور عالمان امامی نشان دارد.

نکته قابل تأمل دیگر اینکه اثبات کلیت باورمندی زراره به معرفت اضطراری صحیح است، اما با توجه به اینکه وی اندیشمند و نظریه‌پرداز بوده، قبول اینکه برای آگاهی از معارف اعتقادی، تعقل و پژوهش را لازم نمی‌دیده دچار اشکال می‌شود؛ چنان‌که باور زراره به «استطاعت قبل از فعل»^۳ - که انسان را صاحب حق انتخاب می‌داند - نسبت دادن معرفت اضطراری و خارج از اراده انسان به وی را غیر ممکن می‌سازد. روشن شدن دیدگاه زراره درباره محدوده معرفت اضطراری، کمک شایانی به فهم صحیح نظرگاه او خواهد کرد. در این زمینه توجه به نکته‌ای که شهرستانی بیان کرده‌ شیخ مفید خواهد بود. شهرستانی در ادامه بیان دیدگاه زراره در مورد معرفت ضروری می‌گوید: «انه لا یسع جهل الائمه»؛^۴ یعنی جایز نیست، یا به تعبیر دیگر ممکن نیست کسی به ائمه علیهم السلام جهل داشته باشد.

در واقع بر اساس کلام شهرستانی، زراره این را متفرع بر معرفت ضروری کرده

دنبال می‌کند؛ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌مثلاً زراره از امام باقر علیه السلام در مورد آیه فطرت می‌پرسد. امام علیه السلام پاسخ می‌دهند مراد این است که خداوند مردم را بر فطرت توحیدی آفریده است. زراره می‌گوید از امام علیه السلام پرسیدم آیا دلیل «بلی» که مردم گفتند مواجهه با خدا بود؟ که حضرت علیه السلام آن را تأیید کردند و فرمودند: اگر این مخاطبه و آن میثاق نبود، هیچ کس خدا و رازق خود را نمی‌شناخت.^۱

در روایتی دیگر، زراره از امام صادق علیه السلام درباره آیه (فطرة اللّه التی فطر الناس علیها) می‌پرسد و امام علیه السلام در جواب می‌فرماید: خداوند متعال انسان‌ها را بر فطرت توحیدی آفریده است.^۲ در گزارشی دیگر، زراره می‌گوید از امام باقر علیه السلام در مورد آیه (حنفاء للّه غیر مشرکین) پرسیدم و گفتم حنیفیت به چه معنا است؟ حضرت فرمود: منظور فطرتی است که آفرینش انسان‌ها بر آن استوار است و خلقت آن قابل تبدیل نیست. سپس درباره مضمون آیه ذرّ (و إِذْ أَخذَ ربک منْ بنی آدم منْ ظُهورِهم ذُریتَهم و أَشْهدهم على أَنْفُسهِم أَ لَست بِرَبکُم قالُوا بلى شَهِدنا أَنْ تَقُولُوا یوم الْقیامهِ إِنَّا کُنَّا عنْ هذا غافلینَ) پرسیدم و حضرت فرمود: خداوند از پشت حضرت آدم علیه السلام ذریه‌اش را تا روز قیامت خارج کرد و سپس وجود خویش را بر آنها آشکار ساخت که اگر آن ارائه نبود، هیچ‌کس خدای خود را نمی‌شناخت. سپس امام باقر علیه السلام از رسول خدا صلی الله علیه و اله نقل می‌کند که هر مولودی بر این فطرت به دنیا می‌آید که خداوند متعال خالق او است؛ از این رو خداوند در قرآن می‌فرماید: (ولئن سألتهم من خلق السماوات والارض لیقولنّ اللّه‌‌)؛ وقتی از آنان سؤال می‌کنی که چه کسی خالق آسمان‌ها و زمین است، حتماً می‌گویند: اللّه‌‌.^۳

علاوه بر این دسته از روایات تفسیری، زراره در روایات صریح دیگری، به