(تکواژهها)، فراوان و قابل توجّه است. این متون بیشتر به صورت سخنان کوتاه، با واژگانی محدود یا در قالب خطبه، مناشده و احتجاج، بدون هرگونه توضیحی بیان شده است؛ مانند آنچه در خطبه حضرت زهرا علیها السلام در بارهٔ بنیانهای امامت بیان شده است:
فَجَعَل اللهُ.... والطاعةَ۱ نظاماً للملّة والإمامة أَمناً مِن الفُرقة.۲
و خداوند طاعت[ِ ما] را نظام ملّت و امامت را پناهی برای رهایی از تفرقه قرار داد.
مشتقّات پربسامدِ واژگانی نظیر خلافت، امامت، ولایت، امارت، وصایت و وراثت در قرآن و روایات، نمونههایی هستند که در این دوره بیان شدهاند. این موارد در کنار متون دستهٔ دوم و سوم مانند آیه مباهله،۳ مودّت۴ و تطهیر۵ و نیز حدیث طیر مشوی، سفینه،۶ نجوم،۷ مدینة العلم،۸ اعطای لواء۹ و... در پایهریزی معنایی عمیق امّا بسیط، نقشآفرینی میکنند.۱۰
1.در برخی از نقلها، به جای «الطاعة» عبارت «طاعَتَنا» آمده است. ر.ک: خطبة الزهراء علیها السلام، ترجمهٔ محمّدرضا انصاری، ص ۳۳.
2.علل الشرائع، ج ۱، ص ۲۴۸.
3.. «فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَتَ ٱللَّهِ عَلَى ٱلْكَاذِبِينَ ». سورۀ آل عمران، آیۀ ۶۱.
4.«قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا ٱلْمَوَدَّةَ فِى ٱلْقُرْبَىٰ ». سورۀ شورا، آیۀ ۲۳.
5.«إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ ٱلرِّجْسَ أَهْلَ ٱلْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا ». سورۀ احزاب، آیۀ ۳۳.
6.. الغیبة، نعمانی، ص ۴۴؛ المستدرك على الصحیحین، ج ۲، ص ۳۴۳؛ مجمع الزوائد، ج ۹، ص ۱۶۸، با اضافات؛ المعجم الکبیر، ج ۳، ص ۴۶.
7.. الکافی، ج ۱، ص ۲۰۵؛ الجامع الصغیر، ج ۲، ص۱۶۱.
8.. سنن الترمذی، ج ۵، ص۶۳۷؛ المستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۲۶؛ البدایة والنهایة، ج ۷، ص ۳۹۵.
9.. الامالی، صدوق، ص ۳۰۷.
10.. موارد کاملی از روایات و واژگان فوق، در جلد دوم موسوعة الإمام علی علیه السلام (و ترجمهٔ فارسی آن: دانشنامهٔ امیرالمؤمنین) ذکر شده است.