۱۸۰ پرسيدن (۱) «دانشجويى»
۹۰۴ ـ كليد دانش
قرآن :
«و پيش از تو نفرستاديم مگر مردانى را كه به آنان وحى مى كنيم ؛ پس ، از اهل ذكر بپرسيد اگر نمى دانيد» .
حديث :
۲۸۷۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دانش گنجينه هايى است و كليدهاى آنها پرسش است ؛ پس ، رحمت خدا بر شما ، بپرسيد كه بر اثر آن چهار نفر پاداش مى يابند : پرسنده ، گوينده ، شنونده و دوستدار آنان .
۲۸۷۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :پرسيدن، نيمى از دانش است .
۹۰۵ ـ خوب پرسيدن
۲۸۷۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خوب پرسيدن نيمى از دانش است.
۲۸۷۵.امام على عليه السلامـ در پاسخ به مردى كه از ايشان سؤال معمّاگونه اى پرسيد ـفرمود : به قصد چيز ياد گرفتن بپرس نه براى آزردن و درمانده كردن ؛ زيرا جاهلى كه در صدد آموختن باشد همانند عالم است و عالمى كه در بيراهه قدم نهد همچون جاهلى است كه به قصد درمانده كردن مى پرسد .
۹۰۶ ـ خوددارى از پرسش بيجا
قرآن :
«اى كسانى كه ايمان آورده ايد! از چيزهايى مپرسيد كه اگر برايتان معلوم شود خوش نداريد و اگر هنگام نزول قرآن از آنها بپرسيد، براى شما عيان مى شود ، خدا از آن (پرسش هاى بيجا) گذشت . و خدا آمرزنده بردبار است» .
حديث :
۲۸۷۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :پس، تا من شما را واگذاشته ام، شمانيز مرا واگذاريد . همانا پيشينيان شما به سبب همين پرس وجوهاى زيادشان و سؤال پيچ كردن پيامبران خود ، هلاك شدند . بنابراين ، هرگاه به شما دستورى دادم در حدّ توان آن را انجام دهيد و هر گاه از چيزى نهى كردم از آن دورى كنيد .
۹۰۷ ـ پاسخ پرسشهايى كه نمى دانى
۲۸۷۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ در سفارش به ابوذر ـفرمود : اى ابوذر! اگر درباره چيزى از تو سؤال شد كه نمى دانى ، بگو : نمى دانم، تا از پيامدهاى آن خلاص شوى و درباره آنچه نمى دانى فتوا مده، تا از عذاب خدا در روز قيامت نجات يابى .
۲۸۷۸.امام على عليه السلام :عالم هر گاه از او سؤالى شود كه پاسخش را نمى داند، از اين كه بگويد : «پاسخش را نمى دانم» ، شرم نكند .
۲۸۷۹.امام على عليه السلام :هر كه جمله «نمى دانم» را ترك گويد ، به هلاكت درافتد .
۲۸۸۰.امام صادق عليه السلام :هر كس به هر سؤالى كه از او مى شود پاسخ دهد ، ديوانه است . ۱
۲۸۸۱.امام صادق عليه السلام :عالم حق دارد كه هرگاه سؤالى از او شود كه پاسخش را نمى داند، بگويد : خدا داناتر است ، اما غير عالم حق ندارد چنين بگويد . [بلكه بايد بگويد : نمى دانم] .
ر.ك : عنوان ۸۱ «پاسخ دادن» .