متکلمان امامیه در بخش نخست گذشت. ازاینرو میتوان نتیجه گرفت که تا حد زیادی، دیدگاه متکلمان امامیه به مشرب آیات و روایات نزدیک است؛ بلکه میتوان گفت که نزدیکترین دیدگاهها در میان دانشمندان مسلمان است. البته این نکته را نباید از نظر دور داشت که بسیاری از تفاصیل منشأ عصمت که در سخنان معصومان دیده میشود (مانند تصریح آیات و روایات به «عصمت»، اذهاب رجس و تطهیر، برگزیدن»، «تأیید و نصرت الهی»، «اعطای علم» و مانند آنها که در تحلیل آیات و روایات گذشت) در نوشتههای متکلمان امامیه به چشم نمیخورد.۱
نکته دوم اینکه همانگونه که گذشت، برخی از متکلمان امامیه، مانند سید مرتضی و شیخ طوسی به پیروی از معتزله پس از آنکه عصمت را بر محور لطف تعریف کردهاند، تنها به اراده داشتن معصوم در ترک گناه بسنده کردهاند و