حکم دادن بهترین هستم.^۱

۳. (فَلَمَّا ٱسْتَئْسُوا مِنْهُ خَلَصُوا نَجِيًّا قَالَ كَبِيرُهُمْ أَلَمْ تَعْلَمُوا أَنَّ أَبَاكُمْ قَدْ أَخَذَ عَلَيْكُم مَّوْثِقًا مِّنَ ٱللَّهِ وَ مِن قَبْلُ مَا فَرَّطَتُمْ فِى يُوسُفَ فَلَنْ أَبْرَحَ ٱلْأَرْضَ حَتَّىٰ يَأْذَنَ لِى أَبِى أَوْ يَحْكُمَ ٱللَّهُ لِى وَ هُوَ خَيْرُ ٱلْحَاكِمِينَ؛ پس چون از او نومید گشتند رازگویان به کناری رفتند. بزرگشان گفت: آیا نمی‏دانید که پدرتان از شما پیمان محکم خدای گرفته و در گذشته نیز چه تقصیری درباره یوسف کردید؟! پس من که هرگز از این سرزمین بیرون نمی‏روم تا پدرم مرا اذن دهد یا خداوند درباره من داوری کند و او بهترین داوران است).^۲

برادر بزرگ یوسف علیه السّلام علی‏رغم ظلم بزرگی که در مورد برادر خویش یوسف روا داشت، باز خدای خویش را به عنوان بهترین حاکمان معرفی می‏کند. قرآن در جریان جنگ احد خطاب به مسلمین می‏فرماید: (بَلِ ٱللَّهُ مَوْلَاكُمْ وَهُوَ خَيْرُ ٱلنَّاصِرِينَ). این آیه کریمه، خداوند سبحان را بهترین یاری دهندگان معرفی می‏کند. این آیه واژه «خیر» را همنشین «الناصرین» مطرح می‏سازد.

آیاتی چند از قرآن کریم «خیر» را خبر برای مبتدا قرار می‏دهند. گاه «خیر» خبر برای اسم جلاله الله قرار می‏گیرد: (ٱللَّهُ خَيْرٌ وَأَبْقَىٰ).‏^۳ گاهی خبر برای رزق پروردگار است: (وَ رِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَ أَبْقَىٰ).^۴ گاه آنچه را نزد خداوند است خیر تلقی می‏کند: (مَا عِندَ ٱللَّهِ خَيْرٌ وَ أَبْقَىٰ)^۵ و در نهایت آخرت را «خیر» دانسته است: (وَ ٱلْأَخِرَةُ خَيْرٌ وَ أَبْقَىٰ).^۶

گاهی هم در مقام بیان توحید افعالی می‏فرماید تنها خداوند روزی‏دهنده است: (وَ إِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا ٱنفَضُّوا إِلَيْهَا وَ تَرَكُوكَ قَائِمًا قُلْ مَا عِندَ ٱللَّهِ خَيْرٌ مِّنَ ٱللَّهْوِ وَ مِنَ ٱلتِّجَارَةِ وَ ٱللَّهُ خَيْرُ ٱلرَّازِقِينَ؛ و چون تجارت یا لهوی ببینند به سوی آن پراکنده شوند و تو را ایستاده رها می‏کنند، بگو: آنچه در نزد خداست از لهو و از تجارت بهتر است، و خداوند بهترین روزی‏دهندگان است).^۱

از مجموع آنچه ذکر شد این مطلب آشکار می‏گردد که اولاً مراد از رزق، حوزه گسترده‏ای از عطایا را دربرمی‏گیرد و ثانیاً بهترین رزق‏دهنده خدای سبحان است و حتی می‏توان ادعا کرد که تمام رزق‏ها به خدای سبحان بازمی‏گردند.

خداوند در سه آیه از آیات قرآن کریم با وصف «خَیرُ الْحاکمِینَ» توصیف می‏گردد:

۱. (وَإِن كَانَ طَائِفَةٌ مِّنكُمْ ءَامَنُوا بَالَّذِى أُرْسِلْتُ بِهِ وَطَائِفَةٌ لَّمْ يُؤْمِنُوا فَاصْبِرُوا حَتَّىٰ يَحْكُمَ ٱللَّهُ بَيْنَنَا وَهُوَ خَيْرُ ٱلْحَاكِمِين؛ و اگر گروهی از شما به آنچه من بدان ارسال شده‏ام ایمان آوردند و گروهی ایمان نیاوردند، پس صبر کنید (به مبارزه برنخیزید) تا خداوند میان ما داوری کند و او بهترین داوران است).^۲

۲. (وَ ٱتَّبِعْ مَا يُوحَىٰ إِلَيْكَ وَ ٱصْبِرْ حَتَّىٰ يَحْكُمَ ٱللَّهُ وَ هُوَ خَيْرُ ٱلْحَاكِمِينَ؛ و از آنچه بر تو وحی می‏شود پیروی کن، و شکیبا باش (و استقامت نما)، تا خداوند فرمان (پیروزی) را صادر کند و او بهترین حاکمان است).^۳ شیخ طوسی خیرالحاکمین را این‏گونه تفسیر می‏کند که بین حاکمان درجه وجود دارد و برخی بر برخی دیگر فضیلت و برتری دارند, لذا آیه شریفه می‏فرماید: من در