زمینه‌های اجتماعی متمایزی را تشکیل دهند یک واژه ممکن است معنای خود را از یک زمینه اجتماعی به زمینه و محیط اجتماعی دیگر تغییر دهد. حتی گاهی در یک زمینه فرهنگی اجتماعی رویکرد‌های مختلفی نسبت به یک زمینه معنایی دیده می‌شود. برای مثال، در دیدگاه هرمنوتیکی این که متکلم چه جایگاهی دارد، چه رشته تخصصی‌ای دارد و از کدام فرهنگ سخن می‌گوید، مورد توجه قرار می‌گیرد، اما برخی نظریه‌های هرمنوتیکی بر این باورند که معنا در ذهن مخاطب است. در یافتن معنا باید سراغ قرائت مخاطب رفت و این‌که مخاطب در بافت زمینه‌ای مربوط به خود از یک واژه چه معنایی را درک می‌کند. این دو رویکرد از یک زمینه علمی سرچشمه گرفته‌اند، ولی کاملاً متفاوت هستند. یکی با پیش‌فرض‌های خاصی که نسبت به واژه دارد معنایی را درک می‌کند و دیگری معنای دیگری را خواهد یافت. رویکرد زمینه‌ای رویکردی است که معنا را به زمینه‌های بیرونی و غیرزبانی ارتباط می‌دهد تا به درون زبان، بافت و ساخت زبان توجه داشته باشد.

رویکرد کاربردی

اما رویکرد سوم که می‌توان از آن به «رویکرد کاربردی به معنا» تعبیر کرد، نظریه‌هایی هستند که معتقداند معنا به‌صورت یک ذات یا هسته ثابت وجود ندارد، اما معنا همچنین مفهومی نیست که به بیرون حوزه زبانی مربوط باشد. بلکه مربوط به کارکردهای ویژه هر لغت و هر عبارت در آن زبان است. تفاوت این نظریه که خود از رویکردهای مختلفی برخوردار است با رویکرد اول این است که در رویکرد اول نگاه ثابت‌گرایانه و مطلق به معنا می‌شود؛ درحالی‌که رویکرد کارکردگرایی معتقد است که معنا ثابت نیست، بلکه سیّال است و می‌تواند از یک بافت زبانی به بافت زبانی دیگر تغییر کند. از این جهت رویکرد سوم با رویکرد دوم؛ یعنی رویکرد زمینه‌ای مشترک است. به بیان دیگر، ایراد و اِشکال رویکرد

در واقع، به همان هسته مرکزی اشاره می‌کنیم. البته، این معنای ذاتی می‌تواند در قرینه‌های مختلف تغییر و جابه‌جایی پیدا کند و با برخی قرائن مؤلفه‌هایی به آن افزوده شود با بعضی از قرینه‌ها پاره‌ای از مؤلفه‌های خود را از دست بدهد، اما ذات معنا یا هسته معنایی باقی می‌ماند.^۱

برای مثال، در تعریف درخت مؤلفه‌هایی را بر می‌شماریم و هرجا این واژه به‌کار رفت آن هسته معنایی و مؤلفه‌هایی خاص را با خود به همراه دارد. در حقیقت، این رویکرد برای معنا یک ذات و یک هویت ثابت قرار می‌دهد؛ بنابراین، در این نگاه معناشناختی هرگاه قصد داشته باشیم معنای یک جمله یا عبارت را دریابیم کافی است که معانی ذاتی یک واژه را به دست آوریم و ارتباط معنای واژگان عبارت را تشخیص دهیم و از این طریق به معنای عبارت پی ببریم.

رویکرد زمینه‌ای

رویکرد زمینه‌ای و تفسیری در مقابل رویکرد اول معتقد است که اساساً هیچ معنای ثابت و برقراری برای واژگان وجود ندارد. معنا همیشه در یک بسته و زمینه خاص تولید می‌شود و برای درک معنای یک واژه پیش از آن که بر کاربردهای لفظ و معناهای ثابت که بیشتر در کتاب‌های فرهنگ لغت وجود دارند، دقت کنیم باید بر زمینه و بستر آن واژه تمرکز کرد.

منظور از بسته، بسته‌ها یا زمینه‌های غیر زبانی است؛ یعنی توجه به این‌که در کدام شرایط بیرونی چنین واژه‌ای به‌کار رفته است. یک واژه در محیط عمومی و محیط علمی ممکن است از دو معنای متفاوت برخوردار باشد. برای نمونه، ماده در فلسفه از یک معنا برخوردار است، اما در رشته فیزیک معنای دیگر. اگر فرهنگ‌ها