49
میدان‌های معنایی در کاربست قرآنی

⚫ واج‌شناسی (phonology)

⚫ تاریخ تحولات لغوی (morphology)

⚫ علم نحو (syntax)

⚫ علم معانی (semantics)

⚫ فراگیری زبان (language Acquisition)

بدین ترتیب علم معانی (یا semantics) بخشی از دانش زبان‌شناسی را تشکیل می‌دهد. بر این اساس و بنا به اعتقاد لاینز، معناشناسی زبان‌شناختی مطالعه معنایی است که به شکل نظام‌مند در واژگان و دستور زبان‌های به اصطلاح طبیعی رمزگذاری شده است.۱

معناشناسی و کاربردشناسی

یکی از مشکلات پیش روی معناشناسان تمایز میان معناشناسی و کاربردشناسی۲ بوده است؛ زیرا در هر دو، مسئله معنا و انتقال آن از طریق زبان مطرح است. نخستین بار کارناپ، به وجود دانشی به نام «کاربردشناسی» قائل شد. او کاربردشناسی را مطالعه معنا با توجه به گوینده و شنونده دانست. این در حالی است که معناشناسی مطالعه معنا مستقل از گوینده و شنونده است؛ بنابراین، تفاوت معناشناسی با کاربردشناسی عبارت است از:

۱. معنا در معناشناسی قائم به دو طرف است، ولی در کاربردشناسی، قائم به سه طرف است؛

۲. معناشناسی با مراد استعمالی و کاربردشناسی با مراد جدی سروکار دارد؛

۳. در معناشناسی صرف اطلاعات زبانی کفایت می‌کند، ولی در

1.. لاینز، درآمدی بر معنی‌شناسی زبان، ترجمه کورش صفوی، پیشگفتار.

2.. pragmatics


میدان‌های معنایی در کاربست قرآنی
48

معناشناسی و نشانه‌شناسی

معناشناسی، مطالعه انتقال معنا از طریق زبان است. در این میان دانش عام‌تری وجود دارد که از آن با عنوان نشانه‌شناسی یاد می‌شود. نشانه‌شناسی به طور کلی به معنای انتقال معنا از طریق نشانه‌هاست؛ حال چه این نشانه‌ها زبانی باشند و چه غیر زبانی. نشانه‌شناسی علمی است که به مطالعه نظام‌های نشانه‌ای نظیر زبان، رمزها و علائم می‌پردازد. بدین ترتیب، معناشناسیِ زبانی بخش کوچکی از دانشِ نشانه‌شناسی را تشکیل می‌دهد.۱ در نشانه‌شناسی سه واحد شمایل۲، نمایه۳ و نماد۴ بررسی می‌شوند. شمایل، نشانه‌ای است که میان صورت و معنای آن نوعی شباهت صوری یا تصویری وجود داشته باشد؛ مانند تصاویر و کاریکاتورها. نمایه، نشانه‌ای است که میان صورت و معنای آن نوعی ارتباط علّی یا طبعی برقرار باشد؛ مانند دلالت دود بر آتش و نماد، نشانه‌ای است که میان صورت و معنا نوعی رابطه قراردادی باشد؛ مانند علایم راهنمایی و رانندگی. بنابراین، نشانه‌های زبانی به دلیل ماهیت قراردادی‌شان در دسته نمادها قرار می‌گیرند.

معناشناسی و زبان‌شناسی

همان‌‌گونه که معناشناسی مطالعه علمی معناست، زبان‌شناسی نیز مطالعه علمی زبان تعریف می‌شود. زبان‌شناسی در واقع، مطالعه علمی و دقیق زبان‌هاست و تلاش می‌کند که زبان را معرفی کند و دریابد که چگونه در ذهن انسان‌ها شکل گرفته است. شاخه‌های اصلی این علم عبارتند از:

⚫ آواشناسی (phonetics)

1.. پاویو و سرفاتی، النظریات اللسانیه الکبری، ص۱۱۱.

2.. sign vehicle

3.. icon

4.. index

  • نام منبع :
    میدان‌های معنایی در کاربست قرآنی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 6331
صفحه از 296
پرینت  ارسال به