در برخی آیات، حکمت و کتاب به انسان - پیامبران و غیر پیامبران - تعلیم داده می‌شود. آنجا که حکمت به غیر پیامبران تعلیم داده می‌شود - با واژه تعلیم و ایتاء - مصادیق و افراد نیز مشخص می‌شود. آل ابراهیم در آیه ۵۴ سوره نساء، لقمان در آیه ۱۲ سوره لقمان، مؤمنان در آیه ۱۶۴ سوره آل‌عمران، همسران پیامبر در آیه ۳۴ سوره احزاب از مصادیق حکمت‌آموزان هستند، ولی یادگیریِ حکمت اختصاص به مصادیق مذکور ندارد؛ زیرا بر اساس آیاتی چون آیه ۱۵۱ و ۲۶۹ سوره بقره، آیهٔ ۱۶۴ سورهٔ آل‌عمران و آیهٔ ۲ سوره جمعه، هدف ارسال رُسُل تعلیم کتاب و حکمت به تمامی کسانی بوده است که هدایت پیامبران را می‌پذیرند.

بر اساس این آیات، انتقال حکمت به انسان دو گونه است: الف) اعطایی و ب) به شکل بیان.

مواد آموزش از غیر انبیاء در آیه (تُعَلِّمُونَ الْکِتَابَ)^۱، کتاب آسمانی معرفی شده است. در آیه ۷۱ سورهٔ طه و آیهٔ ۴۹ سوره شعراء، سِحر^۲ مواد یادگیری است. مواد تعلیمی، در جایی که آموختن از انبیاء مطرح است، با تنوع بیشتری مطرح شده‌اند. برای مثال، در برخی آیات به‌صورت کلی و مبهم پرداخته شده و گویا نظر اصلی آیه به مواد آموزش نیست و از این‌رو، مواد آموزش در این آیات تا اندازه‌ای مبهم‌اند. در آیه (قَالَ لَهُ مُوسىَ‏ هَلْ أَتَّبِعُکَ عَلىَ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا)^۳ آموخته‌های حضرت خضر - به‌صورت مطلق - مورد نظر است. در آیه ۱۵۱ سوره بقره، آنچه را که انسان‌ها نمی‌دانند، و در همین آیه «کتاب» و در آیه ۱۲۹ سورهٔ بقره، آیه ۱۶۴ سوره آل ‌عمران و آیه ۲ سوره جمعه، «کتاب و حکمت» به‌عنوان مواد مطرح شده‌اند.

(وَلَایَأْبَ کاَتِبٌ أَن یَکْتُبَ کَمَا عَلَّمَهُ اللَّهُ)^۱ نشان می‌دهد که فن نویسندگی و ثبت اسناد از اموری است که خداوند به انسان تعلیم داده است، تعلیم بیان^۲، آموزش قرآن^۳ نیز از موارد آموزشی انسان است. به این بیان که تمام محتوای قرآن، مواد آموزشی است که خداوند آنها را به انسان یاد می‌دهد. بسیاری از این آموزه‌ها بدون این‌که با کلمه تعلیم مرتبط باشند، خود مواد آموزش‌اند. (احکام، آداب، احتجاج با خصم، توبه، حمد و تسبیح و دعا، کشتی سازی، حسابگری و نجوم...).^۴

از دیدگاه قرآنی، از میان علوم و فنون هر آنچه انسان به آنها نیازمند است، می‌تواند مواد آموزشی باشد. خداوند با واسطه یا بدون واسطه به انسان یاد داده است و اگر انسان در مسیر زندگی خود به چیزی نیاز پیدا کند، خداوند معلم او خواهد بود. البته، این به معنای انحصار آموزش در خداوند نیست؛ چون قرآن فرشته و اجنّه و انسان را مربی و معلّم برای انسان معرفی کرده است. آموختن انسان از انسان عادی و انبیاء در قرآن مطرح شده است. مواد آموزش از انبیا، کتاب و حکمت بیان شده‌اند.