باید افزود که نمیتوان به طور کلی گرایشهای غالیانه اسحاقبن محمد احمر بصری را انکار کرد. به ویژه آنکه او با اصحاب متهم به غلو مانند محمدبن عبداللّهبن مهران کرخی۱ و محمدبن جمهور عمی بصری ارتباط داشته است و همچنین اخبار قابل توجهی را در تمجید مفضلبن عمر جعفی - از اصحاب امام صادق علیه السلام و از رهبران اصلی متهم به غلو - نقل و منتشر کرده است.۲ طرفداران اسحاق الاحمر در سدههای پسینی، در ناحیه شرطه میان بصره و واسط حضور داشتهاند و یاقوت حموی (م.۶۲۶ق) بدان اشاره کرده است.۳ البته بعدها احمری به بغداد آمده و ظاهراً مدتی را در آنجا فعال بوده است۴ و هوادارانش که به اسحاقیه معروف بودند، در شهر مدائن در حوالی بغداد حضور داشتند.۵
یکی از چهرههای شاخص متهمان به غلو بصره، ابومحمد حسنبن راشد طفاوی بصری است.۶ او از تبار طفاویهای قبیله بنیحیانبن منبه است که در بصره ساکن بودهاند.۷ ابومحمد طفاوی بصری با محمدبن جمهور عمی بصری نیز ارتباط داشته و پس از شهادت امام رضا علیه السلام به همراه او، برای آگاهی از جانشینی آن حضرت به مدینه سفر کرده است.۸ همچنین طفاوی با علیبن اسماعیل میثمی - از
1.. شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۱، ص۷۲.
2.. همان، ج۲، ص۶۱۲، ۶۱۳، ۶۱۸-۶۱۹، ۶۲۱.
3.. حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۳۳۴؛ الشرطة: كورة كبیرة من أعمال واسط بینها و بین البصرة لكنها عن یمین المنحدر إلى البصرة، أهلها كلهم إسحاقیة نصیریة أهل ضلالة. باید یاد آور شد که اسحاقیه با نصیریه اشتراکات فراوان عقیدتی داشتهاند (شهرستانی، الملل و النحل، ج۱، ص۱۸۸-۱۸۹) و شاید از این رو است که یاقوت حموی نام آن دو را کنار یکدیگر آورده است.
4.. خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۶، ص۳۷۷.
5.. همان.
6.. نجاشی، رجال، ص۳۸؛ البته ابنغضائری با عنوان ابومحمد حسنبن اسد طفاوی بصری از او نام برده است (ابنغضائری، رجال، ص۵۲) که همان حسن راشد است. (شوشتری، قاموس الرجال، ج۳، ص۲۳۴).
7.. علامه حلّی، خلاصة الاقوال، ص۳۳۴-۳۳۵.
8.. ابن شهرآشوب، مناقب آل ابیطالب، ج۳، ص۴۸۹.