گرفته است و به بيان مهم‏ترين چيزهايى مى‏پردازد كه بايد آنها را به كودكان آموخت؛ از آموزش نكته‏هاى عقيدتى و ايجاد باورهاى صحيح و مبتنى بر آموزه‏هاى وحيانى و دين‏باورى و معنويت گرفته تا سوادآموزى و دانش‏افزايى در حوزه‏هايى كه در زندگى و معيشت مردم نقش‏آفرين‏اند.

از آن جا كه تربيت و آموزش سازنده، خود در گروىِ رعايت اخلاق و رفتارى متناسب با امر تربيت است، «اخلاق و رفتار تربيتى»، موضوع فصل چهارم را تشكيل داده است، بدين اميد كه با فراگيرىِ اين آموزه‏ها، عمر آدمى با نشو و نماى فرزندانى شايسته به بار بنشيند. در فصل پنجم ـ هر چند به اختصار ـ به يكى از مهم‏ترين اجزاىِ تشكيل‏دهنده زندگى كودك يعنى «بازى كردن» اشاره شده و با ذكر نمونه‏اى از رفتار پيامبر مهربانى صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، بر لزوم بازىِ كودكانه با خُردسالان، تأكيد شده است. سرانجام در فصل پايانى اين بخش، پدران و مادران به دعا كردن براى فرزندان خود تشويق شده‏اند ؛ زيرا هزار گره ناگشودنى است كه دعا آنها را مى‏گشايد.

بخش سوم: آشنا كردن كودكان با وظايف

هر چند آموزش، تربيت و مسئوليت دادن رسمى به فرزندان در گروىِ رسيدن آنان به سنّى است كه توان و كشش مناسب در آنها پديد آمده باشد، با اين حال، نبايد آشنا ساختن كودكان با وظايفشان را تا آن زمان به طور كلّى از خاطر بُرد.

كانون توجّه پدر و مادر و اطرافيان قرار گيرد و در ادامه، نسبت به خطر فرزندان ناشايست به شدّت هشدار مى‏دهد.

در فصل دوم، با اشاره به نقش وراثت و تأثيرات ژنتيك، اين نكته، مورد يادآورى قرار گرفته كه فرزند، نه تنها ميراثدار خصوصيات ظاهرى و جسمىِ پدر و مادر است، بلكه ويژگى‏هاى روحى و باطنى آنان نيز به وى منتقل مى‏گردد.

در فصل سوم، به تأثير خوراك والدين در نطفه و جسم و جان فرزند پرداخته شده است. مقصود از تأثير خوراك، هم از جهت حلال و حرام بودن آن است و هم از نظر نوع و كيفيت غذا.

فصل چهارم نيز نيم‏نگاهى دارد به ضرورت پاك‏زادگى و پرهيز از انعقاد نطفه ناپاك و پيامدهاى منفى آن.

بخش دوم: حقوق فرزندان

فصل‏هاى پنجگانه اين بخش، به وظايفى كه پدر و مادر در مقابل كودك نورسيده خود دارند مى‏پردازند. فصل نخست با برشمردن شمارى از آداب و آيين‏هاى مستحب كه شايسته است در روزهاى آغازين تولّد نوزاد، مورد توجه قرار گيرد، آغاز مى‏شود. فصل دوم، به موضوع «شيرخوارگان» نظرى مى‏افكند و بر اهميت تغذيه با شير مادر و نيز اثرپذيرىِ كودك از روح و روان كسى كه به او شير مى‏دهد، انگشت مى‏نهد. فصل سوم مقطع سنّى آموزش و تربيت نونهالان را نشانه