منبع: شیخ صدوق، الخصال، ج۱، ص ۳۱؛ عيون أخبار الرضا علیه السلام، ج‏۲، ص ۵۸.

۰.سند خصال: مُحَمَّدُ بْنُ‌‌‌عُمَرَ الْحَافِظُ الْبَغْدَادِيُّ > أَبُومُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ‌‌‌عَبْدِاللّه الرَّازِيُّ‌> أَبِي > عَلِيُّ بْنُ‌‌‌مُوسَى الرِّضَا علیه السلام > مُوسَى بْنُ‌‌‌جَعْفَرٍ علیه السلام > جَعْفَرُ بْنُ‌‌‌مُحَمَّدٍ علیه السلام > مُحَمَّدُ بْنُ‌‌‌عَلِيٍّ علیه السلام > عَلِيُّ بْنُ‌‌‌الْحُسَيْنِ علیه السلام > الْحُسَيْنُ علیه السلام > الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ علیه السلام > عَلِيُّ بْنُ‌‌‌أَبِي‌‌‌طَالِبٍ علیه السلام > رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و اله.

۰.سند عیون اخبار الرضا: مُحَمَّدُ بْنُ‌‌‌عُمَرَ بْنِ‌‌‌مُحَمَّدِ بْنِ‌‌‌سلم [سَالِمِ‏] بْنِ‌‌‌الْبَرَاءِ الْجِعَابِيُّ > ‏أَبُومُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ‌‌‌عَبْدِاللّه بْنِ‌‌‌مُحَمَّدِ بْنِ‌‌‌الْعَبَّاسِ الرَّازِيُّ التَّمِيمِيُّ > ‏عَلِيُّ بْنُ‌‌‌مُوسَى الرِّضَا علیه السلام > ‏ مُوسَى بْنُ‌‌‌جَعْفَرٍ علیه السلام > ‏ [جَعْفَرُ بْنُ‌‌‌مُحَمَّدٍ علیه السلام] مُحَمَّدِ بْنِ‌‌‌عَلِيٍّ علیه السلام > ‏ عَلِيُّ بْنُ‌‌‌الْحُسَيْنِ علیه السلام > ‏ الْحُسَيْنُ بْنُ‌‌‌عَلِيٍّ علیه السلام > ‏ عَلِيُّ بْنُ‌‌‌أَبِي‌‌‌طَالِبٍ علیه السلام > ‏ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و اله ‏.

اعتبار سنجی: سند این حدیث به دلیل ناشناخته بودن ابومحمد الحسن بن‌عبداللّه الرازی و پدرش ضعیف است.

حدیث بیستم

متن: «إِنَّ اللّه كَانَ إِذْ لَا كَانَ فَخَلَقَ الْكَانَ وَ الْمَكَانَ وَ خَلَقَ نُورَ الْأَنْوَارِ الَّذِي نُوِّرَتْ مِنْهُ الْأَنْوَارُ وَ أَجْرَى فِيهِ مِنْ نُورِهِ الَّذِي نُوِّرَتْ مِنْهُ الْأَنْوَارُ وَ هُوَ النُّورُ الَّذِي خَلَقَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ عَلِيّاً فَلَمْ يَزَالا نُورَيْنِ أَوَّلَيْنِ إِذْ لَا شَيْ‏ءَ كُوِّنَ قَبْلَهُمَا فَلَمْ يَزَالا يَجْرِيَانِ طَاهِرَيْنِ مُطَهَّرَيْنِ فِي الْأَصْلَابِ الطَّاهِرَةِ حَتَّى افْتَرَقَا فِي أَطْهَرِ طَاهِرَيْنِ فِي عَبْدِ اللّه وَ أَبِي طَالِبٍ».

منبع: کلینی، الكافي، ج ۱، ص ۴۴۲.

سند: أَحْمَدُ بْنُ‌‌‌إِدْرِيسَ > الْحُسَيْنِ بْنِ‌‌‌عَبْدِاللّه الصَّغِيرِ > الحسین عبیداللّه بن‌‌‌سهل

بن‌‌‌عماره بتواند وی را اعتمادپذیر کند و در حکم ثقه قرار دهد، نمی‌‌‌تواند اعتمادپذیری را به پدر این راوی، یعنی محمد بن‌‌‌عماره تعمیم دهد؛ در کل نمی‌توان اعتماد محدثان بزرگ به راوی بلاواسطه را همواره به روات باواسطه تعمیم داد و این تعمیم کلی با سیره عقلا در سنجش ناقلان سخن منطبق نیست.

سعد بن‌‌‌طریف دیگر راوی این سند است که شیخ طوسی او را صحیح الحدیث دانسته است و از این جهت می‌‌‌توان او را ثقه يا ملحق به ثقه دانست.^۱ رجالیان سنّی وی را ضعیف و متروک الحدیث دانسته‌‌‌اند که به احتمال قوی علت این تضعیف غوطه‌ور بودن او در تشیع باشد.^۲ شاهد آن وجود روایاتی از وی در منابع سنّی است که پذیرفتن مضمون آن برای اهل تسنن دشوار است. مانند حدیثی از پیامبر صلی الله علیه و الهکه اشتیاق بهشت به علی علیه السلام و سلمان و عمار را گزارش می‌‌‌کند و تلویحاً این اشتیاق را از شیخین نفی می‌کند.^۳ بدین ترتیب، می‌‌‌توان این قبیل تضعیفات مذهبی را شاهدی اضافه بر وثاقت فی نفسه وی دانست؛ چراکه در کنار آنها تضعیفات حسی، یعنی تضعیف ناشی از مشاهده کذب، برای وی ذکر نشده است. راوی متصل به معصوم در این روایت، اصبغ بن‌‌‌نباته، از یاران خاص امیرالمؤمنین علیه السلام‏ بوده است.^۴

نتيجه: روايت به لحاظ سند ضعیف است.

حدیث نوزدهم

متن خصال و متن عیون اخبار الرضا: «خُلِقْتُ أَنَا وَ عَلِيٌّ مِنْ نُورٍ وَاحِد».