ساختگی بودن همه را رد کرد. اما اگر درصد معینی از این مجموعه همخوان، پشتوانه سندی داشته باشند میتوانند به پشتوانه همین همخوانی معنایی، برخی دیگر را که فاقد پشتوانه سندیاند به درجه حدیث معتبر ارتقا ببخشند.
درجهمندی امتیاز قرائن و اعتبار روایات
بهرغم دشواری اولویتبندی قرائن، همانطور که اشاره شد، میتوان برای آنها فی نفسه یا در مقایسه با یکدیگر امتیازهای مختلفی در نظر گرفت؛ مثلاً اعتبار منابع مکتوب دایر بین نفی و اثبات نیست؛ بلکه دارای درجات است که از اعتبار درجه بالا شروع میشود و تا کماعتبار و بیاعتبار پیش میرود. میزان اعتبار منابع به عوامل متعددی ارتباط دارد؛ از باب نمونه کتاب حدیثیای که طی قرون متمادی تداول بیشتری داشته و در آثار دیگر عالمان، ارجاعات بیشتری بدان صورت گرفته اعتبار بیشتری دارد از کتاب حدیثیای که تداول کمتری داشته است. نظیر این درجهبندی در مورد زنجیره روات سند نیز قابل طرح است؛ یعنی اعتبار اسناد نیز دارای درجات متفاوت است.
بر اساس تقسیم چهارگانه حدیث به صحیح، موثق، حسن و ضعیف در کتب رجالی، میتوان درجات مختلفی از اعتبار را برای روایات قائل شد. در عین حال؛ امکان تعدیل و تکمیل این تقسیم چهارگانه وجود دارد؛ چرا که اگر بپذیریم معیار ارزیابی شأن روایتگری روات، میزان وثاقت ایشان است میتوانیم غیر از توثیق راوی در کتب رجال، راههای متعددی را برای پی بردن به وثاقت در پیش بگیریم؛ مثلاً میتوان کثرت نقل یک راوی سرشناس از یک راوی مهمل را دلیلی بر اعتمادپذیری و اعتبار آن راوی مهمل دانست و در نتیجه روایاتش را پذیرفت. بدین ترتیب، مجموع قرائن راجع به اعتمادپذیری راوی، میزان اعتماد ما به او و در نتیجه میزان اعتبار روایاتش را مشخص میکند. از آنجا که این قرائن بسیار مختلف و نسبت به