اهل‌البیت علیهم السلامرا نقل نکرده‌‌‌اند، کلینی با استفاده از مشایخ دیگر خود این احادیث را در کتاب کافی گنجانده است. از طرف دیگر، او رویه ابراهیم بن‌‌‌هاشم و علی بن‌‌‌ابراهیم در نقل نکردن از متهمان به غلو، نظیر مفضل و محمد بن‌‌‌سنان، را نقض و از ایشان احادیث فراوانی نقل کرده است. در خط منتهی به صدوق، در حالی‌‌‌که سه حلقه سخت‌‌‌گیر پیش از او، یعنی احمد بن‌‌‌محمد بن‌‌‌عیسی و سعد بن‌‌‌عبداللّه و ابن‌‌‌ولید، به صورت محدود احادیث خلقت نوری را نقل کرده‌‌‌اند، صدوق به تبع پدرش دست و دلبازتر با این احادیث مواجه شده و تعداد زیادی از آنها را نقل کرده است. بدین ترتیب، می‌‌‌توان گفت مدرسه قم به مرور زمان تعداد بیشتری از روایات خلقت نوری اهل‌البیت علیهم السلامرا پذیرفته و در این پذیرش ابایی نداشته است که در کنار محدثان معروف غیر متهم به غلو، از متهمان به غلو کوفی و قمی نیز نقل کند.

با توجه به مجموع روایات قمی و کوفه درباره خلقت نوری اهل‌البیت علیهم السلامو راویان آنها می‌‌‌توان گفت که نقل و در نتیجه اعتقاد به اصل خلقت نوری اهل‌البیت علیهم السلام، حتی خلقت نوری پیشین، بین روات و خطوط حدیثی قم و کوفه، اعم از غیر متهمان به غلو، متهمان به غلو و متهم‌‌‌کنندگان به غلو مشترک بوده است و این اعتقاد نمی‌‌‌تواند از موارد اتهام به غلو باشد. در خصوص خط کلامی هشام بن‌‌‌حکم و هواداران و پیروان قمی و خراسانی او نمی‌‌‌توان حکم قاطعی صادر کرد؛ چراکه از طرفی از نقل احادیث متهمان به غلو، جز اندکی، ابا داشته‌‌‌اند و از طرف دیگر، برخی از آنان برخی از راویان احادیث خلقت نوری را متهم به کذب کرده‌‌‌اند؛ اگرچه مشخص نکرده‌‌‌اند که کدام روایاتشان را کذب می‌‌‌دانند.

اهل‌البیت علیهم السلامقرار ندارند. در المحاسن هیچ حدیثی درباره خلقت نوری اهل‌البیت علیهم السلامیافت نشد. با این‌‌‌حال برقی در این کتاب بابی را به خلقت مؤمن از نور خدا اختصاص داده و در آن از جمله حدیثی را به طریق محمد بن‌‌‌سنان از مفضل بن‌‌‌عمر از امام صادق علیه السلامقل کرده که درباره خلقت «مؤمن» از نور عظمت و جلال کبریای خداوند سخن می‌‌‌گوید.^۱‏ اگرچه این حدیث فضیلتی اختصاصی را برای اهل‌البیت علیهم السلاماثبات نمی‌‌‌کند، فضایی را ترسیم می‌‌‌کند که در آن احادیث خلقت نوری اهل‌البیت علیهم السلامبه طریق اولی می‌‌‌توانند مقبول واقع شوند.

نتیجه

متهمان به غلو در مدرسه کوفه چه به‌‌‌تنهایی و چه به صورت جریانی و زنجیره‌‌‌وار در نقل احادیث خلقت نوری اهل‌البیت علیهم السلامنقش زیادی را ایفا کرده‌‌‌اند. علاوه بر ایشان، محدثان برجسته کوفی و نیز محدثان معمولی و در عین حال توثیق‌‌‌شده نیز به طرقی غیر از طریق متهمان به غلو این احادیث را نقل کرده‌‌‌اند. غیبت هشام بن‌‌‌حکم و زراره در نقل این احادیث می‌‌‌تواند حاکی از عدم اعتقاد ایشان به این مضمون باشد؛ اما دلیل روشنی بر مخالفتشان با این مضمون سراغ نداریم.

در مدرسه قم هر دو خط اصلی نقل حدیث (خط منتهی به کلینی و خط منتهی به صدوق) در نقل همه گونه‌‌‌های احادیث خلقت نوری اهل‌البیت علیهم السلام، حتی خلقت نوری خاص پیشین، با یکدیگر اشتراک دارند. در عین حال، بین ابتدا و انتهای هر کدام از دو خط در نقل این احادیث تطوری مشهود است. در خط منتهی به کلینی به‌‌‌رغم اینکه علی بن‌‌‌ابراهیم و ابراهیم بن‌‌‌هاشم، دو حلقه اصلی متصل‌‌‌کننده کلینی به میراث حدیثی کوفه، هیچ حدیث خلقت نوری