پیشین را دیدیم - نقل کرده است.
سعد بن‌‌‌عبداللّه اشعری
سعد بن‌‌‌عبداللّه راوی دو روایت خلقت نوری خاص پیشین۱ و یک روایت خلقت نوری خاص۲ است. یکی از دو حدیث خلقت نوری خاص پیشین که وی نقل کرده۳ در اصل یک حدیث طولانی در مقام بیان چگونگی تشریع اذان است که با جمله «نعرفه و شیعته و هو نور حول العرش» اشاره‌‌‌ای گذرا به خلقت نوری دارد؛ اما حدیث دیگرش۴ مضمون خلقت نوری پیشین را به طور کامل در بر دارد. وی که اکثر روایات خود در کتب اربعه را به ترتیب از احمد بن‌‌‌محمد بن‌‌‌عیسی و محمد بن‌‌‌الحسین ابی‌‌‌الخطاب نقل کرده، هیچ روایت خلقت نوری را از متهمان به غلو نقل نکرده است. وی کتابی در رد بر غلات نوشته بود۵ که بازمانده آن روایاتی است که کشی از وی نقل کرده است.۶
با این حال، وی از نقل کردن حدیث از متهمان به غلو ابایی نداشته است؛ مثلاً در طریق صدوق به برخی از احادیث محمد بن‌‌‌سنان قرار دارد. وی همچنین در طریق گزارشی قرار دارد که بر اساس آن، مفضل قائل به تفویض بوده و از این رو امام علیه السلام از او تبری جسته است.۷ با این حال، وی روایاتی را نقل کرده که در طریق آن مفضل حضور دارد.
1.. شیخ صدوق، علل الشرایع، ج۲، ص۳۱۳؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۳۶.
2.. شیخ صدوق، التوحید، ص۱۶۷.
3.. شیخ صدوق، علل الشرایع، ج۲، ص۳۱۳.
4.. شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۳۶.
5.. نجاشی، رجال، ص۱۷۷.
6.. این نکته را استاد محمدتقی سبحانی بیان کرده‌‌‌اند.
7.. کشی، رجال، ص۳۲۳.
