فادعوه بها)^۱، پیامبر خاتم صلی الله علیه و الهو امامان علیهم السلامرا «اسم اللّه» و «کلمة اللّه» معرفی می‌‌‌کند^۲ و با بیان تقدم ایشان در همه عوالم،^۳ به کرّات به روایات دال بر خلقت نوری اهل‌البیت  علیهم السلام و روایات دال بر نخستین مخلوق بودن ایشان استناد می‌‌‌کند.^۴

آیت‌‌‌اللّه مسلم داوری نیز با گردآوری روایات خلقت نوری از منابع شیعه و سنّی تعدادی از آنها را صحیح دانسته است.^۵

۲. دومین موضع عالمان امامی در قبال روایات عوالم پیشین، انکار یا تأویل مضمون آنها با رویکرد عقل گرایانه است؛ نظیر آنچه در شیخ مفید دیده می‌‌‌شود.^۶ در عصر حاضر نیز آیت‌‌‌اللّه مکارم شیرازی با استدلال‌‌‌هایی مشابه آنچه در مطاوی کتاب از شیخ مفید و نیز سید مرتضی نقل خواهیم کرد، عالم ذرّ را رد و انکار کرده است.^۷ تا جایی که نگارنده بررسی کرده، وی دیدگاهی درباره عالم ارواح و خلقت نوری اهل‌البیت علیهم السلام مطرح نکرده است.

۳. موضع سوم عبارت است از پذیرش مضمون آنها با تفسیر و رویکرد فلسفی- عرفانی که در مکتب ملاصدرا قابل رصد است.^۸

در عصر حاضر، علامه طباطبایی پس از نقل قول مثبتان و منکران عالم ذرّ، نظر هر دو گروه را رد می‌‌‌کند و نتیجه می‌‌‌گیرد که عالم ذرّ - که در آیه الست از آن سخن به میان آمده است - برخلاف نظر منکران عالم ذرّ همین دنیا نیست، بلکه عالمی است

آقای علی افضلی نیز با دفاع از آموزه عالم ذرّ در مقاله‌‌‌ای به اشکالات کلامی و فلسفی عالم ذرّ پاسخ گفته است.^۱ وی در مقاله‌‌‌ای دیگر در مقام بیان اقسام بدن، بدن ذرّی را یکی از اقسام بدن دانسته است که علاوه بر دنیا، در آخرت نیز بن‌‌‌مایه اصلی بدن انسان خواهد بود.^۲ در همین باره کتاب سد المفر علی منکر عالم الذر^۳، که به املای مرحوم شیخ محمدباقر علم الهدی و به قلم شاگردش سید علی رضوی تحریر یافته، حائز اهمیت است. نویسنده کتاب در چهار بخش متوالی به ترتیب دیدگاه مثبتان عالم ذرّ، نافیان آن، دیدگاه شیخ مفید و دیدگاه علامه طباطبایی در این باره را مشروحاً نقل کرده و همان‌‌‌گونه که از عنوان اثر پیدا است، تلاش کرده که همه راه‌‌‌ها را برای انکار عالم ذرّ ببندد. در این اثر بنا به اقتضای مقام، مباحث خلقت نوری و عالم ارواح نیز مطرح شده‌‌‌ است.

علامه امینی از شخصیت‌‌‌های علمی برجسته‌‌‌ای است که بدون آنکه به مکتب معارف یا تفکیک تعلق داشته باشد، به تفصیل در تأیید عوالم پیشین سخن گفته است. وی در کتاب المقاصد العلیة في المطالب السنية، در توضیح آیه ۱۷۲ از سوره اعراف معروف به آیه الست، با اشاره به اینکه پیش از این عالم، سه عالم متمایز از هم، یعنی اظله، ارواح و ذرّ، وجود داشته،^۴ سخن را به عالم ذرّ معطوف می‌‌‌کند و ۱۹ آیه را که بر حسب روایات فراوان تفسیری، از عالم ذرّ و میثاق سخن می‌‌‌گویند برمی‌‌‌شمارد. در ادامه سند ۴۰ روایت از روایاتی که نقل کرده را بررسی می‌‌‌کند تا نشان دهد که همگی صحیح و معتبرند.^۵ علامه امینی در همین کتاب در تفسیر آیه (وللّه الاسماء الحسنی