تصور شود صرف نور بودن یک مخلوق یا موصوفیت به نور دلالت بر خلقت نوری آن نمی‌‌‌کند؛ چراکه این موصوفیت ممکن است به اعتبار بهره آن مخلوق از نور و تملیک نور به آن صورت گرفته باشد، نه به دلیل خلقت نوری. لکن با توجه به اینکه تعداد زیادی از روایات از خلقت اهل‌البیت علیهم السلام از نور سخن گفته‌‌‌اند، می‌‌‌توان حدس زد که اطلاق نور یا نور اللّه بر اهل‌البیت علیهم السلام، که در روایات پیش‌‌‌گفته صورت گرفته، مبتنی بر وجودشناسی اهل‌البیت علیهم السلاماست و از چیستی یا نحوه هستی وجود ایشان خبر می‌دهد. به تعبیر دیگر، وجه این اطلاق آن است که وجود اهل‌البیت علیهم السلامدر اصل از سنخ نور است، نه آنکه در بدو آفرینش از سنخی دیگر، مثلاً از سنخ ظلمت، باشد، سپس نور را دریافت کرده و به موجودی نوری تبدیل شده باشد.

طولی بودن خلقت انوار

برخی از روایات حاکی از طولی بودن خلقت انوار اهل‌البیت علیهم السلامهستند؛ یعنی این انوار، یکی از دیگری خلق شده‌اند، نه یکی پس از دیگری. در روایتی آمده است که محمد صلی الله علیه و الهو علی علیه السلاماز نور واحد خلق شدند و امامان از انوار محمد و علی علیه السلام.^۱ روایتی دیگر از پیامبر صلی الله علیه و اله نقل می‌کند که خداوند قبل از آفرینش آسمان و زمین و فرشتگان، مرا از برگزیده نور خود (صفوة نوره) آفرید و از نور من، علی علیه السلامرا و از نور علی علیه السلام، فاطمه علیها السلام را آفرید. سپس از من و علی علیه السلامو فاطمه علیها السلام، حسن و حسین علیهم السلام را و از ما و از نور حسین نُه امام را آفرید.^۲ در زیارت جامعه پس از بیان یکی‌بودن هر کدام از نور و ارواح و طینت اهل‌البیت علیهم السلام عبارت «بعضکم من بعض» آمده است

جدا از احادیثی که از خلقت اهل‌البیت علیهم السلامبه شکل نور سخن گفته‌اند، احادیث متعددی بدون اشاره به ابتدای خلقت اهل‌البیت علیهم السلام، ایشان را نور یا نور خدا معرفی کرده‌اند. کلینی در کتاب الحجة از اصول کافی بابی تحت عنوان «باب أن الائمة نور‌ اللّه عز و جل» گنجانیده و ذیل آن شش روایت نقل کرده که در آنها امام نور خدا معرفی شده است.^۱ هر شش روایت این باب روایات تفسیری هستند که واژه «نور» را در آیات قرآن به امام تفسیر کرده‌اند.

در یکی از روایات، امام صادق علیه السلامکلماتی از قبیل «مشکوة»، «مصباح» و «کوکب دری» را، که در آیه ۳۵ سوره نور آمده، بر افرادی از اهل‌البیت علیهم السلامتطبیق می‌دهد. او عبارت «نُورٌ عَلی نُورٍ» در آیه را به معنای «إِمَامٌ بَعْدَ إِمَامٍ» و عبارت (یهْدِی اللّه لِنُورِهِ مَنْ یشاءُ) را به معنای (یهْدِی اللّه لِلْأَئِمَّةِ مَنْ یشَاءُ) تفسیر می‌کند.^۲ در روایات دیگر این باب، واژه «نور» در آیات (فَآمِنُوا بِاللّه وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذی أَنْزَلْنا وَ اللّه بِما تَعْمَلُونَ خَبیرٌ)،^۳ (فَالَّذینَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوهُ وَ نَصَرُوهُ وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذی أُنْزِلَ مَعَهُ أُولئِک هُمُ الْمُفْلِحُونَ)،^۴ (یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّه وَ آمِنُوا بِرَسُولِهِ یؤْتِکمْ کفْلَینِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ یجْعَلْ لَکمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ)^۵ و (یرِیدُونَ لِیطْفِؤُا نُورَ اللّه بِأَفْواهِهِمْ)^۶ به امامان تفسیر شده است.^۷

گذشته از این روایات تفسیری، در زیارت‌‌‌نامه‌‌‌های مأثور نیز تعابیری از قبیل «نور»، «نور اللّه فی ظلمات الارض» و «انوار» بر امامان اطلاق شده است.^۸ شاید