علی علیه السلاماز یک نور)، در انطباق کامل با مضامین احادیث متعدد دیگر است و طیفی از احادیث را تأیید و تقویت می‌‌‌کند و متقابلاً با آنها تأیید و تقویت می‌‌‌شود.

حدیث دوم

متن حدیث: قَالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و اله: مَا خَلَقَ اللّه خَلْقاً أَفْضَلَ مِنِّي وَ لَا أَكْرَمَ عَلَيْهِ مِنِّي قَالَ عَلِيٌّ علیه السلامفَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللّه فَأَنْتَ أَفْضَلُ أَمْ جَبْرَئِيلُ، فَقَالَ يَا عَلِيُّ إِنَّ اللّه تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَضَّلَ أَنْبِيَاءَهُ الْمُرْسَلِينَ عَلَى مَلَائِكَتِهِ الْمُقَرَّبِينَ وَ فَضَّلَنِي عَلَى جَمِيعِ النَّبِيِّينَ وَ الْمُرْسَلِينَ وَ الْفَضْلُ بَعْدِي لَكَ يَا عَلِيُّ وَ لِلْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِكَ وَ إِنَّ الْمَلَائِكَةَ لَخُدَّامُنَا وَ خُدَّامُ مُحِبِّينَا يَا عَلِيُّ الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ... وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا بِوَلَايَتِنَا يَا عَلِيُّ لَوْ لَا نَحْنُ مَا خَلَقَ اللّه آدَمَ وَ لَا حَوَّاءَ وَ لَا الْجَنَّةَ وَ لَا النَّارَ وَ لَا السَّمَاءَ وَ لَا الْأَرْضَ فَكَيْفَ لَا نَكُونُ أَفْضَلَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَ قَدْ سَبَقْنَاهُمْ إِلَى مَعْرِفَةِ رَبِّنَا وَ تَسْبِيحِهِ وَ تَهْلِيلِهِ وَ تَقْدِيسِهِ، لِأَنَّ أَوَّلَ مَا خَلَقَ اللّه عَزَّوَجَلَّ خَلْقُ أَرْوَاحِنَا، فَأَنْطَقَنَا بِتَوْحِيدِهِ وَ تَحْمِيدِهِ، ثُمَّ خَلَقَ الْمَلَائِكَةَ، فَلَمَّا شَاهَدُوا أَرْوَاحَنَا نُوراً وَاحِداً اسْتَعْظَمُوا أَمْرَنَا فَسَبَّحْنَا لِتَعْلَمَ الْمَلَائِكَةُ أَنَّا خَلْقٌ مَخْلُوقُونَ وَ أَنَّهُ مُنَزَّهٌ عَنْ صِفَاتِنَا فَسَبَّحَتِ الْمَلَائِكَةُ بِتَسْبِيحِنَا وَ نَزَّهَتْهُ عَنْ صِفَاتِنَا فَلَمَّا شَاهَدُوا عِظَمَ شَأْنِنَا هَلَّلْنَا لِتَعْلَمَ الْمَلَائِكَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللّه وَ أَنَّا عَبِيدٌ وَ لَسْنَا بِآلِهَةٍ يَجِبُ أَنْ نُعْبَدَ مَعَهُ أَوْ دُونَهُ؛ فَقَالُوا لَا إِلَهَ إِلَّا اللّه، فَلَمَّا شَاهَدُوا كِبَرَ مَحَلِّنَا كَبَّرْنَا لِتَعْلَمَ الْمَلَائِكَةُ أَنَّ اللّه أَكْبَرُ مِنْ أَنْ يُنَالَ عِظَمُ الْمَحَلِّ إِلَّا بِهِ، فَلَمَّا شَاهَدُوا مَا جَعَلَهُ اللّه لَنَا مِنَ الْعِزَّةِ وَ الْقُوَّةِ قُلْنَا لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللّه لِتَعْلَمَ الْمَلَائِكَةُ أَنْ لَا حَوْلَ لَنَا وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللّه، فَلَمَّا شَاهَدُوا مَا أَنْعَمَ اللّه بِهِ عَلَيْنَا وَ أَوْجَبَهُ لَنَا مِنْ فَرْضِ الطَّاعَةِ قُلْنَا الْحَمْدُ لِلَّهِ لِتَعْلَمَ الْمَلَائِكَةُ مَا يَحِقُّ لِلَّهِ تَعَالَى ذِكْرُهُ عَلَيْنَا مِنَ الْحَمْدِ عَلَى نِعْمَتِهِ فَقَالَتِ الْمَلَائِكَةُ الْحَمْدُ لِلَّهِ؛ فَبِنَا اهْتَدَوْا إِلَى مَعْرِفَةِ تَوْحِيدِ اللّه وَ تَسْبِيحِهِ وَ تَهْلِيلِهِ وَ تَحْمِيدِهِ وَ تَمْجِيدِهِ، ثُمَّ إِنَّ اللّه تَبَارَكَ وَ تَعَالَى خَلَقَ آدَمَ فَأَوْدَعَنَا صُلْبَهُ وَ أَمَرَ الْمَلَائِكَةَ بِالسُّجُودِ لَهُ تَعْظِيماً لَنَا وَ إِكْرَاماً وَ كَانَ

۲. در حدیثی از امام سجاد علیه السلامنقل شده است که خداوند محمد صلی الله علیه و الهو علی و یازده فرزندش علیهم السلام را از نور عظمت خود آفریده است.^۱

۳. یک حدیث نور الانوار را نوری معرفی می‌‌‌کند که محمد صلی الله علیه و اله و علی علیه السلاماز آن خلق شده‌‌‌اند و نور محمد صلی الله علیه و اله و علی علیه السلامهمچون نوری واحد در اصلاب طاهره جریان داشت تا آنکه در عبداللّه و ابوطالب از یکدیگر جدا شدند.^۲

۴. برخی از احادیث بر یکی بودن نور اهل‌البیت علیهم السلام دلالت دارند. از معروف‌‌‌ترین آنها این بند از زیارت جامعه است: «و ان ارواحکم و نورکم و طینتکم واحده». روشن است که یکی بودن نور اهل‌البیت علیهم السلام می‌‌‌تواند شاهدی بر یکی بودن منشأ این نورها باشد.

۵. دسته‌‌‌ای از احادیث وجود دارند که در آنها پیامبر صلی الله علیه و الهاز آفرینش خودش و علی علیه السلاماز «شجره واحده» و آفرینش دیگران از شجره‌‌‌های متعدد سخن می‌‌‌گوید.^۳ در منابع سنّی نیز حدیث مشابهی یافت می‌‌‌شود، که در آن پیامبر صلی الله علیه و الهمردمان را از شجره‌‌‌های مختلف و خود و علی علیه السلامرا از یک شجره دانسته است: «الناس من شجر شتى وانا وعلي من شجرة واحدة».^۴

بر این اساس، روایت امام رضا علیه السلامکه از یکی بودن نور منشأ انوار محمد صلی الله علیه و الهو علی علیه السلامسخن می‌‌‌گوید، در شبکه‌‌‌ای از ارتباطات معنایی قرار دارد که هر ضلع شبکه ضلع دیگر را تقویت می‌‌‌کند. در این شبکه گرچه روایات صحیح از اعتبار بیشتری برخوردارند، روایات ضعیف نیز به دلیل اینکه در جورچین تناسبات معنایی، خلئی را پر می‌‌‌کنند، هم کسب اعتبار می‌‌‌کنند و هم بر اعتبار روایات معتبر می‌‌‌افزایند. بدین ترتیب، مضمونی که در این حدیث به امام رضا علیه السلامانتساب یافته (خلقت محمد صلی الله علیه و الهو