در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم.
بیشترین سفارشها را پیامبر اسلام صلی الله علیه و اله درباره جایگاه و اهمیت همسایه نقل کردهاند. ایشان توصیه به رعایت حقوق همسایه را از سفارشهای همیشگی حضرت جبرئیل علیه السلام دانستهاند۱ و درباره پرهیز از تضییع حقوق همسایه فرمودهاند: «أَلَا وَ إِنَّ اللَّهَ یسْأَلُ الرَّجُلَ عَنْ حَقِ جَارِهِ وَ مَنْ ضَیعَ حَقَ جَارِهِ فَلَیسَ مِنَّا»۲؛ آگاه باشید که قطعاً خداوند از هر فردی درباره حق همسایهاش سؤال خواهد کرد و از ما نیست آنکه حق همسایهاش را ضایع کند.
همچنین آن حضرت معتقد بود: کسی که همسایه او از مزاحمت و ستم وی در امان نباشد، در جرگه مؤمنان به شمار نمیآید.۳
از این سخنان به روشنی برمیآید که بیتوجّهی به امنیت و آسایش همسایگان، شایسته نیست و ممکن است موجبات ناباروری ایمان را در دل انسان فراهم سازد؛ زیرا نیکی به همسایگان از لوازم و آثار ایمان به شمار میآید.
علاوه بر این، امام علی علیه السلام در سفارش به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام با عبارتی کوتاه، میزان تأثیرگذاری همسایه در رشد و شکلگیری رفتار و منش انسان را چنین مورد توجّه قرار دادهاند: «سَلْ عَنِ الرَّفِیقِ قَبْلَ الطَّرِیقِ وَ عَنِ الْجَارِ قَبْلَ الدَّارِ»۴؛ از همنشین و همراهت قبل از راه و مسافرت و از همسایه قبل از سکونت بپرس و تحقیق کن!
آن حضرت در عبارتی دیگر، رسیدگی به همسایه را از نشانههای جوانمردی
1.. «مَنْ آذَى جَارَهُ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیهِ رِیحَ الْجَنَّةِ وَ مَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ وَ مَنْ ضَیعَ حَقَّ جَارِهِ فَلَیسَ مِنَّا وَ مَا زَالَ جَبْرَئِیلُ یوصینی بِالْجَارِ حَتَّى ظَنَنْتُ أَنَّهُ سَیوَرِّثُ» (وسائل الشیعه، ج۱۲، ص۱۲۷، باب۸۶).
2.. ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص۲۸۳.
3.. «واللَّه لا یؤمِنُ الذى لا یأمَن جارُه بَوائقَه» (الکافی (دار الحدیث)، ج۴، ص۷۵۵، باب حقالجوار؛ تفسیر قُرطبى، ج۳، ص۱۷۵۴).
4.. همان، ج۱۵، ص۷۳؛ نهج البلاغه، نامۀ۳۱.
نام منبع :درآمدی بر اخلاق همسایگی بر اساس آموزه‌های اسلامیسایر پدیدآورندگان :محمّد تقي سبحاني نياتعداد جلد :1ناشر :انتشارات دارالحدیثمحل نشر :قمتاریخ انتشار :1396نوبت چاپ :اول
