از منحرفان سلب خواهد نمود، علاوه بر این که وجود کجروی‌ها، ناراحتی‌های بسیاری برای جامعه به بار می‌آورد. مثلاً به این دلیل که عدّهٔ معدودی از مردم به هواپیما‌ربایی اقدام می‌کنند، میلیونها نفر از مسافران هواپیما، هر روز باید مورد بازرسی قرار گیرند.^۱

ب ـ کارکرد‌های مثبت کجروی

دانشمندان علوم اجتماعی برای انحرافات، کارکرد‌های مثبتی نیز ذکر کرده‌اند که به لحاظ این که از پیامدهای ناخواستهٔ رفتارهای انحرافی است، نمی‌توان آنها را با بار مثبت اخلاقی تلقی کرد؛ بلکه صرفاً پیامدهایی‌اند که احیاناً بر رفتارهای انحرافی مترتّب می‌شوند. این کارکردها عبارت‌اند از:

۱. واضح کردن هنجارها

وجود مقداری انحراف ضرورت دارد؛ زیرا به روشن شدن مرزهای مجاز رفتار کمک می‌کند. وجود قانون‌شکنان، یادآور می‌شود که قوانین چه هستند، و مجازات آنان روشن می‌سازد که حدود چشمپوشی جامعه در هر مسئله خاص و زمان معیّن تا کجا ادامه دارد.

۲. تقویت انسجام گروهی

با واکنش جمعی علیه منحرفان، هم‌نوایان جامعه، مجدداً ارزش‌ها و هنجارهای مشترک خود را باور می‌‌کنند و از انسجام گروهیِ خود آگاه‌تر می‌شوند. دورکیم برای این کارکرد انحراف، چنان اهمیتی قائل است که می‌گوید اگر هیچ منحرفی وجود نمی‌داشت، باید به صورت تصنّعی هم اختراع می‌شدند.

دینی است ـ قرار گرفتند. واقعاً بسیاری افراد، متحیّر می‌ماندند که در این وادی، ارزش‌های اصیل و حق، در کدام جبهه قرار دارد؛ گو این که شخصیت، پیشینه و شیوهٔ عمل امیر مؤمنان علی علیه السلام گویاتر از آن بود که با این گونه‌ مکرها، برحق بودن ایشان مشوّه گردد؛ ولی به هر حال، همین گونه وضعیت‌هاست که بارها و بارها حتّی یاران نزدیک امام علی علیه السلام را به پرسش از ایشان وا می‌دارد که: آیا ما واقعاً بر حق هستیم؟

وقتی وضعیت رویارویی امام علی علیه السلام با سپاهیانش را در جریان جنگ صفّین و منشعب شدن آنها را با حیلهٔ معاویه، مرور می‌کنیم، به واقع به پذیرش کارکرد نقض گستردهٔ هنجارها و ارزش‌ها در جامعه می‌رسیم که موجب سردرگمی افراد در بارهٔ ارزش‌ها می‌گردد، و به همین دلیل است که حتّی سربازان و نیروهای خود امام علیه السلام به روی ایشان اسلحه می‌کشند که: تو چرا ناقض ارزش‌های دینی هستی؟!

۳. تغییر جهت منابع و امکانات

نیاز به کنترل گستردهٔ انحراف، نیروهایی را که ممکن بود در جای دیگر، بهتر و مفیدتر به کار روند، تغییر جهت می‌دهد و امکاناتی که می‌توانست به سمت دیگر نیازمندی‌های اجتماعی یا استفاده‌های بارآورتر مانند آموزش و درمان راهیابی گردد، در این مسیر صَرف می‌کند.

۴. بی‌اعتمادی

یکی از کارکردهای منفیِ مهمّ کجروی، این است که موجب سلب اعتماد عمومی می‌شود؛ زیرا روابط اجتماعی، مبتنی بر این فرض است که مردم، طبق هنجارهای مورد قبول، رفتار خواهند کرد؛ یعنی نقض پیمان نخواهند کرد؛ از روابط دوستانه، سوء استفاده نخواهند نمود؛ در امانت، خیانت نخواهند کرد؛ و.... گسترش انحراف، این‌گونه اعتمادها را هم از مردم و هم