۱۳۸.امام علی علیه السلام: آخرین سخنی که پس از آن از محبوب دلم (پیامبر خدا صلی الله علیه و آله) جدا شدم این بود که فرمود: ای علی! هر گاه نماز گزاردی همچون ناتوان‌ترین کسی که در پی توست نماز بگزار.۱
۱۳۹.صحیح البخاری ـ به نقل از ابو مسعود انصاری ـ: مردی گفت: ای پیامبر خدا! چون فلانی نماز را طولانی می‌کند من اصلاً نمی‌توانم نماز [جماعت] را دریابم. و من پیامبر صلی الله علیه و آله را در هیچ اندرزی برافروخته‌تر از آن روز ندیده بودم که فرمود: ای مردم! شما گریزاننده‌اید، هر کس برای مردم نماز جماعت می‌خواند، باید کوتاه بخواند؛ زیرا در میانشان بیمار و ناتوان و گرفتار نیز هست.۲
۱۴۰.سنن أبی داودـ به نقل از عثمان بن ابی العاص ـ: گفتم: ای پیامبر خدا مرا امام [جماعت] خویشانم قرار ده. فرمود: تو امامشان باش و از ناتوانترینشان پیروی کن.۳
۱۴۱.سنن ابن ماجهـ به نقل از عثمان بن ابی العاص ـ: آخرین سفارش پیامبر صلی الله علیه و آله به من آن گاه که مرا امیر طائف قرار داد این بود که فرمود: ای عثمان! نماز را کوتاه کن و مردم را با ناتوانترینشان بسنج، چه این که افراد کهنسال و خردسال و بیمار و مسافر و گرفتار
1.. آخِرُ ما فارَقتُ عَلَيهِ حَبيبَ قَلبي أن قالَ: يا عَليُّ، إذا صَلَّيتَ فَصَلِّ صَلاةَ أضعَفَ مَن خَلفَكَ (تهذيب الأحكام: ج۲ ص۲۸۳ ح۱۱۲۹).
2.. قالَ رَجُلٌ: يا رَسولَ اللهِ، لا أكادُ اُدرِكُ الصَّلاةَ مِمّا يُطَوِّلُ بِنا فُلانٌ، فَما رَأَيتُ النَّبيَّ صلی الله علیه و آله في مَوعِظَةٍ أشَدَّ غَضَباً مِن يَومَئِذٍ، فَقالَ: أيُّهَا النّاسُ، إنَّكُم مُنَفِّرونَ، فَمَن صَلّىٰ بِالنّاسِ فَليُخَفِّف، فَإِنَّ فيهِمُ المَريضَ وَالضَّعيفَ وذَا الحاجَةِ (صحيح البخاري: ج۱ ص۴۶ ح۹۰).
3.. قُلتُ: يا رَسولَ اللهِ، اجعَلني إمامَ قَومي، فَقالَ: أنتَ إمامُهُم، وَاقتَدِ بِأَضعَفِهِم (سنن أبي داود: ج۱ ص۱۴۶ ح۵۳۱).
