23
تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین

روش‏های بالینی و نگرش‏های میان‏فردی به‏دست‏آمده از اصول روان‏شناختی ریشه‏دار با هدف کمک به افراد برای تغییردادن رفتارها، شناخت‏ها و هیجان‏ها یا سایر ویژگی‏های شخصی خودشان در مسیرهایی است که شرکت‏کنندگان در درمان، آنها را مطلوب می‏دانند (نوکراس،۱ ۱۹۹۰). بنابراین، هدف اساسی روان‏درمانی عبارت است از «ایجاد تغییر مطلوب». تغییر در روان‏شناسی بالینی و درمانی عبارت است از ایجاد دگرگونی برنامه‏ریزی‏شده، سازمان‏دار و منظم، هدفمند و انسانی در رفتار مراجع (درمانجو) و در شیوه مواجهه او با جهان پیرامون و جهان درون (هاوتون، ۱۳۹۱).

برخی روان‏شناسان (همچون کارل راجرز۲ و پاترسون۳ به نقل از: حسینی بیرجندی، ۱۳۸۴؛ پاترسون،۴ جونز،۵ و هالموس۶ به نقل از: ساعتچی، ۱۳۷۴) بین مشاوره و روان‏درمانی تفاوتی قائل نیستند و معتقدند این دو اصطلاح را می‏توان به جای یکدیگر به کار برد. در مقابل، برخی روان‏شناسان (همچون هاهن،۷ مکلین،۸ ولبرگ،۹ برامر،۱۰ شوستروم،۱۱ مورر،۱۲‏ و تایلر۱۳ به نقل از: قاضی، ۱۳۷۲) بین مشاوره و روان‏درمانی تفاوت‏هایی قائل‏اند که به طور

1.. Norcross, J. C.

2.. Rogers, C. R.

3.. Patterson, D. G.

4.. Patterson, C. H.

5.. Jones, R. N.

6.. Halmos, P.

7.. Hahn

8.. Maclean

9.. Wolberg

10.. Brammer

11.. Shostrom

12.. Mower

13..Tyler


تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
22

معتقدند «راهنمایی» مفهوم وسیع‏تری از «مشاوره»‏ دارد و مشاوره به این صورت قید می‏خورد که ارتباطی رو در رو بین مشاور و مراجعه‏کننده هست و مشاوره، در حقیقت یکی از مهم‏ترین ابزارهای راهنمایی به حساب می‏آید (نک.: همان). از همین‏رو برخی مشاوره را قلب برنامه راهنمایی و از خدماتِ بسیار اساسی راهنمایی محسوب می‏کنند (شفیع‏آبادی و ناصری، ۱۳۸۰). در همین خصوص برخی معتقدند در راهنمایی، معمولاً چهار خدمت «ارزیابی»، «کسب اطلاعات»، «کارگماری»، و «مشاوره» انجام می‏شود. بنابراین، راهنمایی شامل خدمات متنوعی است که مشاوره یکی از آنها است. به بیان دیگر، راهنمایی برنامه‏ای کلی است که مشاوره، جزئی از آن است (حسینی بیرجندی، ۱۳۸۴). مثلاً «سازمان راهنمایی» مدارس، علاوه بر مشاوره، شامل افراد دیگری نظیر پزشک، پرستار، روان‏شناس و مددکار اجتماعی است که هر یک در حیطه خدمات راهنمایی، وظایف خاصی به عهده دارند (همان).

روان‏درمانی

درمان۱ به طور کلی،‏ تحت تأثیر قراردادن شخص یا شیء با عمل، عامل، ماده و نظایر آن است؛ نیز به هر روش خاص برای درمان یا کاهش شدت بیماری یا حالت غیرعادی می‏گویند که این معنا نسبتاً جامع است و روش‏های طبی، جراحی،‏ دارویی، روان‏درمانی و نظایر آنها را در بر می‏گیرد (پورافکاری، ۱۳۹۲).۲

در این میان، روان‏درمانی تخصص جدیدی است که از درون پزشکی و روان‏پزشکی به وجود آمد (وست،۳ ۱۳۸۷). روان‏درمانی کاربرد آگاهانه و هدفمند

1.. treatment

2.. در طرح تجربی، به روش خاصی که آزمودنی‏ها تحت آن بررسی می‏شوند گفته می‏شود که از این لحاظ معادل تقریبی متغیر مستقل است (پورافکاری، ۱۳۹۲).

3.. West, W.

  • نام منبع :
    تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1398
    نوبت چاپ :
    اول
    شمارگان :
    500
تعداد بازدید : 2084
صفحه از 192
پرینت  ارسال به