از تكيه بر ديگران بود.^۱ البته از اين نمونه‏ها، در گزارش تاريخ، فراوان نيست، به گونه‏اى كه مى‏توان هر يك را مختصّ حالت خاص و برآمده از فضا و موقعيت ويژه آن ازدواج دانست و جالب توجه، آن كه در هيچ يك از اين گزارش‏ها، سخنى از درخواست قبلى دختر يا خانواده او به ميان نيامده است و ارتباطى با مهر (صَداق) ندارد.

به طور كلّى، گزارش‏هاى فراوان در سرتاسر كتب حديثى و فقهى، ترديدى بر جا نمى‏نهد كه مَهر اندك و سبُك، پسنديده و مورد سفارش اسلام است ؛ ولى اين، مانع از آن نيست كه مسلمانان براى استوار كردن پيوند ازدواج، هديه‏هايى را به همسران خود يا به ديگر نزديكانى كه تازه ازدواج كرده‏اند، نثار كنند.

به سخن ديگر، مهر و تعيين مقدار آن، پيش از ازدواج است و از اين رو، بايد آن را اندك و آسان گرفت تا ازدواج، رونق گيرد و نِحله (بخشش)، مربوط به پس از عقد ازدواج يا پيش از برقرارى زندگى مشترك است، تا دل همسران به هم نزديك‏تر گردد و پيوند نورُسته، قوّت يابد.

پانصد درهم يا پنجاه دينار دانسته‏اند ؛ زيرا، هر ده دِرهم، برابر با يك دينار بوده است. هر دينار نيز يك مثقال شرعى و هر مثقال شرعى، اندكى كمتر از ۵/۳ گرم است و در نتيجه بر اساس اين معيار، مهرالسنة حدودا ۱۷۵ گرم طلاى خالص خواهد بود كه در زمان نگارش اين نوشته (اسفندماه ۱۳۹۳)، در حدود هفده و نيم ميليون تومان قيمت دارد.

هديه ازدواج

اندك بودن مَهر السنّه و تأكيد پيشوايان دين بر آسان‏گيرى در تعيين مَهريّه، عمدتا به خاطر رفع موانع ازدواج و ترغيب به ايجاد رابطه زناشويى ميان جوانان امت اسلامى است ؛ اما اين، به هيچ روى، به معناى ناپسند بودن تبادل هديه ميان دو همسر يا خانواده‏هاى آنها نيست. هر يك از دو سوى رابطه يا خويشاوندان آنها مى‏توانند براى تحكيم بيشتر ازدواج، هديه‏هايى ارزان يا گران قيمت، به ديگر سو بدهند.

پيشوايان دينى ما، در كنار عمل به سنّت نبوى در مَهر و تأكيد بر فراتر نرفتن از آن، گاه هديه‏هاى پر ارزشى را به همسران خود بخشيده‏اند و نام آن را نه مهر كه «نِحله (هديه)» نهاده‏اند.^۱ آنان گاه هديه‏هايى به صورت مزرعه، باغ و... را به خانواده‏هايى نوپا مى‏بخشيدند و قصدشان، بى‏نياز كردن آنان