هان! او غيبتى دارد كه نادانان در آن حيران مىمانند و باطلگرايان ، در آن هلاك مىگردند و وقتگذاران [براى ظهورش ]دروغ مىگويند .
۳ - ۲ . فتنه و يأس
توصيف دوران غيبت به روزگار فتنه و يأس، بخش ديگرى از آمادهسازى شيعه براى فهم آسيبهاى غيبت و گذار از اين دوران سخت است .
فتنه يا همان فضاى شبههآلود، در روزگار غيبت امام عصر عليه السلام بسيارى از مردم را از گزينش راه درست و انتخاب راهبر حقيقى ، باز مىدارد و يأس موجب مىشود كه روح انتظار ، از جامعه رخت بر بندد . و راهبرد رويارويى با آن ، روشنگرى و دميدن روح اميدوارى است .امام باقر عليه السلام مىفرمايد :
وَ قالَ النّاسُ : ماتَ القائِمُ أو هَلَكَ ، بِأَىِّ وادٍ سَلَكَ ، وقالَ الطّالِبُ : أنّى يَكونُ ذلِكَ وَ قَد بُلِيَت عِظامُهُ ، فَعِندَ ذلِكَ فَارجوهُ .۱
و مردم مىگويند: قائم مُرد يا هلاك شد و معلوم نيست كجا رفته است ، و آن كه در پى اوست ، مىگويد: كِى قيام مىكند؟ استخوانهايش نيز فرسوده شده است. پس اين هنگام، به او اميدوار باشيد .
گفتنى است كه امام صادق عليه السلام ، امام كاظم عليه السلام و امام عسكرى عليه السلام نيز اين حيرت را پيشگويى كردهاند۲ و از افتادن به وادى حيرت و هلاكت ، بر حذر داشتهاند . اين هشدارهاى به هنگام، بسيارى از باورمندان به نظام امامت را در مواجهه با پديده غيبت، هوشيار و در رويارويى با جريانهاى انحرافى و شكّاكان ، آماده ساخت . كلينى ، احاديثى را كه آسيب يأس و فتنه را در اين روزگار تذكّر دادهاند ، در كتاب الكافى آورده است.۳
