مشيّت و تقدير الهى است و متأثّر از عجله بندگان و يا پيشگويى و خواست آنان نيست . امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد:
إنَّ اللَّهَ لا يَعجَلُ لِعَجَلَةِ العِبادِ ، إنَّ لِهذَا الأَمرِ غايَةً يَنتَهى إلَيها ، فَلَو قَد بَلَغوها لَم يَستَقدِموا ساعَةً وَ لَم يَستَأخِروا .^۱
خداوند ، به خاطر عجله بندگانش عجله نمى‏كند. اين امر، نهايتى دارد كه بايد به آن برسد و اگر به آن برسند،يك لحظه پس و پيش نمى‏شود .
ممكن است كردار نادرست امّت و يا برخى حركت‏هاى خام شيعيان و افشاى اسرار آنان، امر قيام را به تأخير اندازد وغيبت را طولانى كند ؛ ^۲ امّا همه اينها در لوح و اثبات الهى منقوش است و كسى جز خداوند متعال ، از آن اطّلاعى ندارد و كسانى كه براى پايان غيبت ، وقت تعيين مى‏كنند، مدّعيانى دروغگو بيش نيستند ؛ مدّعيانى كه خود را از امامان معصوم، عالم‏تر نشان مى‏دهند؛ زيرا امام صادق عليه السلام با صراحت فرموده است:
كَذَبَ الوَقّاتونَ . إنّا أهلُ بَيتٍ لا نُوَقِّتُ .^۳
وقت‏گذاران ، دروغ مى‏بافند . ما اهل بيت، تعيين وقت نمى‏كنيم.

۲ - ۲ . تعيين سرآغاز غيبت‏

مقدّر بودن امر غيبت ، بدين معناست كه غيبت ، در زمانى مشخّص و از پيش تعيين شده به وقوع مى‏پيوندد . امامان عليهم السلام نيز در نسل‏هاى متوالى ، با اعلام نزديكى تحقّق غيبت و نشانه‏هاى نزديك شدن آن ، به پذيرش آن كمك كرده‏اند .

امام على عليه السلام ، مهدى عليه السلام را يازدهمين نسل از سلاله خود اعلام مى‏دارد و بدين‏سان ، فاصله حدود دو قرنى خود را با غيبت قائم عليه السلام ، بيان مى‏دارد .^۴ امام‏

پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله غيبت را نه يك امر تصادفى و اتّفاقى، بلكه گوشه‏اى از تدبير الهى براى نظام امامت و امّت اسلامى خوانده كه از پيش به اطّلاع ايشان رسانده‏اند .
لَيَغيبَنَّ القائِمُ مِن وُلدى بِعَهدٍ مَعهودٍ إلَيهِ مِنّى .^۱
قائم از ميان فرزندانم با عهدى كه از من به او رسيده است، غايب مى‏شود .
امام زين العابدين عليه السلام نيز در خطاب به يكى از اصحاب سرّش، ابو خالد كابلى، تحقّق غيبت را در روزگارى معرّفى مى‏نمايد كه دست كم عدّه‏اى از باورمندان به امامت وجود دارند كه با عقل و فهم و شناخت خدادادى خود، امام غايب را مانند امام ظاهر مى‏دانند و نزد آنان ، غيبت ، با شهود ، تفاوتى نمى‏كند .^۲

امام رضا عليه السلام نيز غيبت امام زمان عليه السلام و درازاى آن را به دست خداوند و تقدير الهى خوانده است :
يُغَيِّبُهُ اللَّهُ فى سِترِهِ ما شاءَ .^۳
خداوند ، او را در پرده غيب خود ، هر اندازه بخواهد، نگاه مى‏دارد.
نيز در بيان حتمى بودن غيبت و طرّاحى الهى و از پيش آن، امام باقر عليه السلام به آيه : «إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُكُمْ غَوْرًا فَمَن يَأْتِيكُم بِمَاءٍ مَّعِينِ ؛^۴اگر آب‏هايتان [در ژرفاى زمين‏] فرو رود، چه كسى آب گوارا برايتان مى‏آورد؟» اشاره نموده و غيبت امام عصر عليه السلام را تأويل تحقّق نيافته امّا حتمى الوقوع آن شمرده و فرموده است:
وَ لابُدَّ أن يَجى‏ءَ تَأويلُها .^۵
تأويل اين آيه ناگزير خواهد آمد .
احاديث ديگرى نيز دلالت دارند كه اندازه و درازاى غيبت ، مانند اصل آن به