59
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد سوم

قرار بده كه افضل از ديگر وقت‏هاست.۱

۲ . مسجد جمكران‏

۱. مسجد در فرهنگ اسلامى، از جايگاه ويژه‏اى برخوردار است و به عنوان «خانه خدا» و «آشيانه مؤمن»، شناخته مى‏شود. تكريم و احترام آن، لازم و بى‏ادبى نسبت بدان ناروا و ناپسند است. تنجيس آن حرام است و افراد جُنُب و حائض نمى‏توانند به آن وارد شوند. از اين رو، ساخت مسجد، و رفت و آمد به آن، مورد تأكيد پيشوايان دينى ما قرار گرفته است.۲
۲. عبادت خداوند به هر شكل و قالب، بويژه خواندن نماز و قرائت قرآن در هر مكان و زمانى مطلوب است و اين مطلوبيت، در مكان‏ها و زمان‏هاى خاص افزايش مى‏يابد. عبادت كردن در مساجد، و زمان‏هاى ويژه مذهبى (مانند جمعه و ماه مبارك رمضان)، ثواب چند برابر پيدا مى‏كند.
۳. مكانى كه در شهر قم به نام مسجد جمكران و منسوب به امام زمان عليه السلام وجود دارد، جدا از مستندات تاريخى و صحّت و سُقم آن بر اساس دو مقدمه ياد شده به عنوان خانه خدا و محلّ انجام دادن عبادات دينى، قابل تكريم و احترام است، و رفت و آمد بدانجا و خواندن نماز و انجام دادن عبادات مذهبى در آن مطلوب است و براى اين مقدار، نيازى به داشتن سند موثّق تاريخى نيست.
اينك پس از اين مقدّمه، نگاهى تاريخى به اين مكان و مستندات آن مى‏افكنيم.
در برخى از منابع تاريخى و حديثى چنين آمده كه در سال ۳۹۳ ق، شخصى به نام حسن بن مسلم جمكرانى از جانب امام زمان عليه السلام مأمور به ساختن اين مسجد مى‏شود. چنان كه مأمور مى‏شود تا مردم را براى رفت و آمد به اين مكان، تشويق و

1.مصباح الزائر: ص ۱۰۵، بحار الأنوار: ج ۱۰۰ ص ۴۴۵.

2.ر.ك: ميزان الحكمة: ج ۵ ص ۲۳۹۰ - ۲۴۰۱. نيز، براى آگاهى بيشتر از فضيلت و جايگاه مسجد در فرهنگ اسلامى، ر.ك: فرهنگ‏نامه مسجد.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد سوم
58

إلَيهِ... .۱
اى ابا محمّد! گويا نزول قائم به همراه خانواده‏اش را در مسجد سهله نظاره مى‏كنم . ابو بصير گفت : آيا مسجد سهله ، محلّ اقامت ايشان است؟ امام فرمود: «آرى آن جا منزل حضرت ادريس است. هيچ پيامبرى مبعوث نگرديده جز اين كه در آن جا به نماز ايستاده است و هر كس در آن جا اقامت نمايد ، گويا در خيمه پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله اقامت نموده و هيچ مرد و زن مؤمنى يافت نمى‏گردد جز اين كه قلبش براى آن مكان مى‏تپد».
۳ . امام باقر عليه السلام فرمود:
وفيها يَكونُ قائِمُهُ وَالقُوّامُ مِن بَعدِهِ .۲
در آن مسجد ، قائم و قائمان بعد از وى سكنا دارند.
اين احاديث ، سبب شده‏اند كه در طول قرون متمادى ، اين مكان ، مورد توجه بزرگان شيعه و عموم شيعيان قرار گيرد و نيز آن را نخستين مقام منسوب به قائم عليه السلام بدانند.

البته در منابع حديثى ، دليلى بر اين كه در اين مكان ، به عنوان نام مهدى عليه السلام عملى عبادى انجام شود و يا زمان خاصّى به ياد ايشان به اين مكان رفت و آمد شود ، وجود ندارد.
مهم‏ترين عمل در مسجد سهله ، دو ركعت نماز تحيّت ميان نماز مغرب و عشاست .۳ گر چه مرسوم است كه شيعيان در شب چهارشنبه به آن مسجد مى‏روند ، وليكن در اين زمينه ، دليل دينى در دست نيست. البته سيّد ابن طاووس گفته است: اگر خواستى به مسجد سهله بروى ، آن را در ميان مغرب و عشاى شب چهارشنبه

1.قصص الأنبياء : ص ۸۰ ح ۶۳، المزار الكبير: ص ۱۳۵ ح ۷، بحار الأنوار: ج ۵۲ ص ۳۱۷ ح ۱۳ و ج ۱۰۰ ص ۴۳۵ ح ۳.

2.تهذيب الأحكام: ج ۶ ص ۳۱ ح ۵۷، المزار، مفيد: ص ۵ ح ۱، بحار الأنوار: ج ۱۰۰ ص ۴۴۰ ح ۱۷.

3.المزار، مفيد: ص ۲۶، تهذيب الأحكام: ج ۶ ص ۳۸.

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد سوم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 6975
صفحه از 409
پرینت  ارسال به