57
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد سوم

۱ . مسجد سهله‏

مسجد سهله ، كهن‏ترين مكان منسوب به بقية اللَّه عليه السلام است. اين مسجد ، در اطراف كوفه و در دو كيلومترى شمال غربى مسجد كوفه واقع شده است.

براى مسجد سهله ، ويژگى‏ها و امتيازات فراوانى در روايات شيعى نقل شده است، از جمله: اقامتگاه پيامبران و صالحان ،۱ اقامتگاه ابراهيم، خضر، و ادريس ،۲ محل نزول فرشتگان ،۳ آرامگاه صالحان و پيامبران ،۴حشر و نشر همگان به سوى مسجد سهله ،۵آفرينش پيامبران از تربت مسجد سهله‏۶و ... .
همچنين در احاديث فراوانى ، مسجد سهله، به عنوان اقامتگاه شخصىِ امام مهدى عليه السلام و نيز جانشينان ايشان معرفى شده است كه در ذيل به چند حديث اشاره مى‏گردد:
۱ . از امام صادق عليه السلام راجع به مسجد سهله آمده است:
أما إنَّهُ مَنزِلُ صاحِبِنا إذا قَدِمَ بِأَهلِهِ .۷
آن جا اقامتگاه مهدى است هنگامى كه همراه خانواده‏اش در آن اقامت مى‏كند.
۲ . امام صادق عليه السلام خطاب به ابو بصير فرمود:
يا أبا مُحَمَّدٍ، كَأَنّي أرى نُزولَ القائِمِ في مَسجِدِ السَّهلَةِ بِأَهلِهِ وعِيالِهِ. قُلتُ: يَكونُ مَنزِلَهُ؟ قالَ: نَعَم، هُوَ مَنزِلُ إدريسَ عليه السلام ، وما بَعَثَ اللّهُ نَبِيّا إلّا وقَد صَلّى فيهِ، وَالمُقيمُ فيهِ كَالمُقيمِ في فُسطاطِ رَسولِ اللّهِ صلى اللَّه عليه و آله، وما مِن مُؤمِنٍ ولا مُؤمِنَةٍ إلّا وقَلبُهُ يَحِنُ‏

1.المزار الكبير: ص ۱۱۳ و ۱۴۱، كامل الزيارات: ص ۲۶ ، بحار الأنوار: ج ۱۰۰ ص ۴۴۴.

2.المزار الكبير: ص ۱۳۴، بحار الأنوار: ج ۱۰۰ ص ۴۳۶.

3.المزار الكبير: ص ۱۴۱، بحار الأنوار: ج ۱۰۰ ص ۴۴۴.

4.كامل الزيارات: ص ۲۵، المزار، مفيد: ص ۲۴، تهذيب الأحكام: ج ۶ ص ۳۷.

5.همان‏جا .

6.الإرشاد: ح‏۲ ص‏۳۸۰. نيز، ر.ك: همين دانش‏نامه : ص ۴۸ پانوشت ۱ .


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد سوم
56

آمده (مانند خضر عليه السلام ) چنين رفتار مى‏كنيم.
ثانياً بزرگان شيعه تا قبل از دوره معاصر، به صورت جدّى در اين مسئله وارد نشده‏اند و چنان كه در ابتداى اين پژوهش گفته شد، اين موضوع در چهل سال اخير مورد توجّه جدّى واقع شده است. از اين رو، حدود هزار سال اين مسئله مسكوت بوده و هيچ مشكلى نيز ايجاد نكرده است.
ثالثاً ادلّه هر دو طرف در آن حد از اعتبار نيست كه بتوان به استناد آن، تكليف اين مسئله تاريخى را روشن ساخت؛ چرا كه بسيارى از آنها مُرسَل نقل شده‏اند يا در اسناد آنها راويان مجهول (ناشناخته) وجود دارند.
رابعاً ادلّه نقل شده، گذشته از ضعف سندى، با هم معارضه دارند و هيچ رجحانى براى يك دسته بر دسته ديگر نيست. بلى، از نظر كمّى ، شمار روايات گروه موافقان، بيشتر است؛ ولى به حدّى نيست كه رجحانى اطمينان‏آور را به دنبال داشته باشد.
از اين رو، سكوت اختيار كردن در مسئله، با موازين عقلى و دينى، سازگارتر است.

۷ / ۳

مكان‏هاى منسوب به امام مهدى عليه السلام‏۱

در ادبيات شيعه ، برخى از مكان‏ها به امام زمان منسوب است و شيعيان برايشان احترام ويژه قائل اند ، مانند : مسجد سهله، مسجد جمكران، مقامى در مسجد كوفه، مكانى در وادى السلام و ... از اين ميان ، مسجد سهله و جمكران، از شهرت بيشترى برخوردارند و مستنداتى براى آنها ذكر مى‏شود. در اين پژوهش، به بررسى اجمالى دو مورد اخير يعنى مسجد سهله و مسجد جمكران پرداخته مى‏شود و از موارد ديگر ، بدان جهت كه مستند قابل توجهى ندارند ، صرف نظر مى‏گردد:

1.به قلم پژوهشگر ارجمند ، حجة الاسلام و المسلمين مهدى مهريزى .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد سوم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 6900
صفحه از 409
پرینت  ارسال به