كردهاند، بگيريد و آنچه را نظر دادهاند رها كنيد.
انتقال سؤالات علمى دانشمندان شيعه از طريق نهاد وكالت و پاسخگويى ناحيه مقدّسه به آن پرسشها در مورد فراوانى گزارش شده است كه بازتاب وظيفه فرهنگى نهاد وكالت است. يعنى نهاد وكالت، رابط ناحيه امامت با دانشمندان بوده است. پرسشهاى فراوان محمّد بن عبد اللَّه بن جعفر حميرى و پاسخهاى امام عليه السلام از اين گروه است.۱
اصولاً نگاه شيعيان بويژه دانشمندان به منصب امامت، از منظرى عالمانه و فرهنگى بود و نهاد وكالت به عنوان ارتباط با ناحيه امامت، از جايگاه فرهنگىِ خاص بهرهمند بود. گفتنى است كه عالمان دين ، فقيهان و متكلّمان ، وظيفه اصلى در رفع مشكلات علمى را بر عهده داشتند؛ ولى در موارد خاص و بحرانى كه حتّى عالمان نيز قادر به رفع مشكل نبودند، وكيلان و نهاد وكالت به ميدان مىآمدند و زمينه رفع بحران را فراهم مىكردند .
۲ - ۳. سياسى اجتماعى
نهاد وكالت اگر چه در ابتدا نهادى اقتصادى و فرهنگى جلوه مىكند، ولى ويژگىهاى سياسى - اجتماعى اين نهاد، از اهميت ويژهاى برخوردار است.
در دوره پس از آغاز غيبت امام عصر عليه السلام ، نهاد وكالت و نايبان خاص به عنوان وكيل و جانشين امام عليه السلام ، رهبرىِ سياسى - اجتماعى شيعيان را بر عهده گرفتند. رهبرىِ جامعه شيعه در اين دوره سخت و بحرانى، مهمترين وظيفه نايبان خاص و نهاد وكالت محسوب مىشد؛ زيرا تنها مركز ثقل و نقطه اتكاى جامعه شيعه در آن دوره محسوب مىشد.
گفتنى است كه جايگاه سياسى - اجتماعى نهاد وكالت، به اين دوره، منحصر
