[به اجبار ]ايمان مى‏آوردند . آيا تو مى‏خواهى مردم را مجبور سازى كه ايمان بياورند؟!» .
بر اين اساس ، براى فراگير شدن ارزش‏هاى دينى در جهان ، خواست مردم و فراهم بودن زمينه سياسى و اجتماعى ، لازم و ضرورى است ؛ اما بايد توجّه داشت كه بهره‏گيرى از اين زمينه و رسيدن به مقصود - يعنى حكومت جهانى اسلام - ، بدون رهبرىِ نيرومند و الهى كه از هر جهت بتواند بر جهان حكومت كند و پاسخگوى نيازهاى جامعه بشر باشد ، ممكن نيست .

۳ . نقش بى‏بديل امام مهدى عليه السلام در جهانى شدن اسلام‏

بررسى احاديثى كه نقش امام مهدى عليه السلام در آينده تاريخ اسلام را بيان مى‏كنند ، نشان مى‏دهد كه آن بزرگوار ، بقيّة اللَّه و تنها ذخيره از رهبران بزرگ الهى براى جهانى كردنِ ارزش‏هاى انسانى و اسلامى در جهان است . تنها اوست كه مى‏تواند همه قدرت‏هاى شيطانى را در هم بكوبد ، ريشه ظلم و تجاوز را در جهان قطع كند ، بنيان‏هاى شرك و نفاق را ويران نمايد ، احكام نورانى قرآن را احيا كند و همه ارزش‏ها و در رأس آنها عدالت اجتماعى را در جهان برقرار نمايد .
امّا بايد توجّه داشت كه - همان طور كه اشاره شد - او در كنار فراهم آمدن زمينه براى جهانى شدن اسلام ، اين اهداف را تحقّق خواهد داد ، نه از طريق اعجاز و اجبار ؛ زيرا سنت الهى آن نيست كه به اكراه و اجبار مردمان را اصلاح كند ، بلكه اين امر بايد آگاهانه و از روى اختيار باشد .

حكمت غيبت امام مهدى عليه السلام

با عنايت به نكاتى كه اشاره شد ، مى‏توان گفت : احتمال قوى ، آن است كه اصلى‏ترين حكمت غيبت امام مهدى عليه السلام ، فراهم نبودن زمينه سياسى و اجتماعى براى جهانى شدن اسلام است و اين حكمت ، تنها هنگام ظهور او براى عموم مردم ،

«وَ لَقَدْ كَتَبْنَا فِى الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِىَ الصَّلِحُونَ .^۱
و در زبور، پس از ذكر نوشتيم كه زمين را بندگان صالحم به ارث مى‏برند» .
مسئله مهم در فراگير شدن اسلام در جهان ، اين است كه : آيا اين امر از طريق اعجاز يا اجبار تحقّق خواهد يافت ، يا اين كه با فراهم شدن زمينه‏هاى لازم ، جامعه بشر ، پذيراى ارزش‏هاى اسلامى خواهد شد ؟
در نكته دوم به اين پرسش پاسخ داده مى‏شود .

۲ . نقشِ انسان در سرنوشت خود و جهان‏

از نظر اسلام ، انسان ، نقش اوّل را در ساختن سرنوشت خود و جهان دارد ، چنان كه قرآن مى‏فرمايد :
«إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى‏ يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ .^۲
خداوند ، سرنوشت هيچ قوم [و ملّتى‏] را تغيير نمى‏دهد ، مگر آن كه آنان آنچه را در خودشان است ، تغيير دهند!» .
بنا بر اين ، فراگير شدن اسلام در جهان و حاكميت ارزش‏هاى دينى بر جامعه ، بيش از هر چيز ، بر اراده و انتخاب مردم ، استوار است .
اگر خداوند متعال مى‏خواست اسلام از طريق اعجاز و اجبار ، جهانى شود ، در عصر نبوّت خاتم انبيا صلى اللَّه عليه و آله چنين مى‏شد ؛ امّا اين گونه نخواسته و نمى‏خواهد :
«وَ لَوْ شَآءَ رَبُّكَ لَأَمَنَ مَن فِى الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعًا أَفَأَنتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى‏ يَكُونُواْ مُؤْمِنِينَ .^۳
و اگر پروردگار تو مى‏خواست، تمام كسانى كه روى زمين هستند، همگى‏