137
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد سوم

۳ . خداوند در داستان سامرى مى‏فرمايد:
«قَالَ بَصُرْتُ بِمَا لَمْ يَبْصُرُواْ بِهِ فَقَبَضْتُ قَبْضَةً مِّنْ أَثَرِ الرَّسُولِ فَنَبَذْتُهَا .۱
سامرى گفت: من چيزى ديدم كه آنان نمى‏ديدند . مشتى از خاكى كه نقش پاى آن فرستاده خدا بر آن بود ، برگرفتم و در آن پيكر افكندم» .
طبرى گفته است: سامرى، جاى پاى مركب جبرائيل را ديد و در اين هنگام ، مشتى از خاك پاى مركب او را برداشت و آن را بر زيورآلات شكسته شده و گداخته افكند و گفت گوساله شود .۲
به عبارت ديگر ، منظور مفسّران ، اين است كه «سامرى» فرشته وحى را در حالى ديد كه هيچ كسى از بنى اسرائيل ، او را نمى‏ديد.

۴ . بر اساس احاديث متعدّد ، خضر عليه السلام - كه قرآن از او به عنوان بنده‏اى از بندگان الهى‏۳ ياد مى‏كند - ، در ميان مردم زندگى مى‏كند و مردم يا او را نمى‏بينند و يا نمى‏شناسند.۴
اينك با توجّه به اين نمونه‏هاى واقع شده ، به اين مسئله مى‏رسيم كه غيبت امام زمان چگونه است . احاديث متعدّدى دلالت دارند كه امام زمان عليه السلام بر روى زمين و در ميان مردم زندگى مى‏كند. در اين زمينه مى‏توان به اين شواهد ، اشاره كرد:
۱ . حديث‏هايى كه از غيبت انبياى گذشته سخن گفته و غيبت امام زمان را بدان تشبيه كرده است (مانند تشبيه به غيبت موسى عليه السلام ۵و يوسف عليه السلام ۶ در چندين حديث) و يا تصريح به وقوع سنّت غيبت انبيا گذشته در باره امام زمان عليه السلام ، مانند آنچه ابو

1.طه : آيه ۹۶.

2.تفسير الطبرى : ج ۹ جزء ۱۶ ص ۲۰۵.

3.كهف : آيه ۶۵.

4.ر. ك : ص ۱۰ ح ۴۸۱، كمال الدين : ص ۳۹۰ ح ۴.

5.ر. ك: ج ۲ ص ۳۸۷ ح ۴۷۸، و ج ۳ ص ۸ ح ۴۸۰، كمال الدين : ص ۱۲۷ - ۱۵۲ و ص ۳۲۶ - ۳۲۹ ح ۶ و ۷ و ۱۱ و ص ۳۴۰ ح ۱۸ .

6.كمال الدين : ص ۳۴۵ ح ۳۱.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد سوم
136

پيامبر صلى اللَّه عليه و آله‏وارد شد و خدا در برابر ديدگان و پشت سر آنان ، ديوارى قرار داد و آنان پيامبر صلى اللَّه عليه و آله را نديدند. پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نماز خواند و نزد آنان آمد و مشتى خاك بر سر و روى آنان پاشيد ؛ ولى ايشان را نمى‏ديدند. هنگامى كه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله از آن جا گذشت، قريش خاك و گرد و غبار را ديدند و گفتند: «اين ، همان سحر و جادوى ابن ابى كبشه‏۱ - يعنى محمّد صلى اللَّه عليه و آله - است».۲
طبرى، در ذيل اين آيه ، آورده است: ابو جهل گفت: «اگر محمّد را ببينم، چنين و چنان مى‏كنم» و اين آيه نازل گرديد. وقتى آيه نازل شد ، قريش به ابو جهل مى‏گفتند: «اين ، محمّد است» ؛ امّا او مى‏گفت: «محمّد كجاست؟ محمّد كجاست؟ و ايشان را نمى‏ديد» .۳
۲ . خداوند در آيه‏اى ديگر مى‏فرمايد:
«وَ إِذَا قَرَأْتَ الْقُرْءَانَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْأَخِرَةِ حِجَابًا مَّسْتُورًا .۴
[اى پيامبر!] هنگامى كه قرآن تلاوت مى‏نمايى، ما ميان تو و آنانى كه به قيامت ايمان ندارند، پرده‏اى ستبر قرار مى‏دهيم» .
در تفسير اين آيه آمده است: عدّه‏اى هنگام تلاوت و يا نماز خواندن پيامبر صلى اللَّه عليه و آله ، در كعبه و يا به هنگام دعوت مردم، ايشان را آزار مى‏دادند و خداوند با اين كار ، مانع آنان شد.۵

1.ابن ابى كبشه ، مردى از «خُزاعه» بود كه با بت‏پرستى قريش مخالفت كرد و بت نپرستيد و به همين دليل هنگامى كه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله مردم را به توحيد فرا خواند و بت‏پرستى را مردود اعلام كرد، قريش ، پيامبر صلى اللَّه عليه و آله را به آن مرد - كه از اجداد مادرى پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نيز بود - ، تشبيه كردند.

2.مجمع البيان : ج ۸ ص ۶۵۰.

3.تفسير الطبرى : ج ۱۲ جز ۲۲ ص ۱۵۲.

4.اسرا : آيه ۴۵ .

5.مجمع البيان : ج ۶ ص ۶۴۵.

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد سوم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 7405
صفحه از 409
پرینت  ارسال به